Podgrzybki są jednymi z najpopularniejszych grzybów w Polsce, które cenione są z uwagi na swoje walory smakowe oraz wartości odżywcze. Jednak jeden z nich jest trujący i może powodować poważne problemy zdrowotne. Dlatego warto poznać, na co zwracać uwagę, aby bezpiecznie zbierać i spożywać podgrzybki.
Który podgrzybek jest trujący?
Do najbardziej toksycznych podgrzybków należy borowik szatański, potocznie nazywany przez grzybiarzy podgrzybkiem trującym (Gyromitra esculenta) lub szatanem. Jest to grzyb, który może być niebezpieczny dla zdrowia ludzkiego.
Zjedzenie podgrzybka trującego może spowodować poważne skutki zdrowotne. Grzyb zawiera gyromitrynę, która jest silnie toksyczna i może powodować poważne uszkodzenia wątroby oraz układu nerwowego. Objawy zatrucia pojawiają się zwykle po kilku godzinach lub dniach po spożyciu grzyba i mogą obejmować: nudności, wymioty, biegunkę, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, a w przypadkach ciężkich zatrucia mogą wystąpić drgawki, utrata przytomności i nawet śmierć.
Podgrzybek trujący może być mylony z innymi grzybami, zwłaszcza z podgrzybkami jadalnymi. Dlatego też, jeśli nie masz pewności, czy grzyb, który znalazłeś, jest bezpieczny do spożycia, lepiej go nie zbieraj. W przypadku podejrzenia zatrucia podgrzybkiem trującym należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem lub udać się na ostry dyżur.
Aby uniknąć zatrucia podgrzybkiem trującym, warto przestrzegać kilku zasad. Po pierwsze, zbieraj tylko grzyby, które dokładnie rozpoznajesz. Po drugie, nie jedz surowych grzybów, zawsze je dobrze gotuj lub smaż. Po trzecie, jeśli spożyłeś podgrzybka trującego lub masz podejrzenie zatrucia grzybami, natychmiast skontaktuj się z lekarzem lub zadzwoń na pogotowie.
Jak wygląda i gdzie występuje podgrzybek trujący?
Borowik szatański występuje tylko w Europie, głównie w lasach iglastych, na glebach kwaśnych, zwłaszcza pod sosnami. Jego wygląd jest charakterystyczny i wyróżniający się spośród innych borowików.
Owocnik borowika szatańskiego osiąga do 30 cm wysokości i do 20 cm szerokości. Ma kulisty kształt, który z czasem staje się spłaszczony. Kolor kapelusza jest bardzo intensywny i ciemny, zwykle bordowy lub ciemnobrązowy, a czasem nawet czarny. Skórka jest gładka i lśniąca, a na brzegach kapelusza często występują białe wybrzuszenia. Rurki pod kapeluszem mają kolor żółty lub żółtozielony, a pory, z których wypływa zarodnik, są początkowo kremowe, a następnie stają się żółte. Trzon jest bardzo masywny i gruby, ma kolor jasnobrązowy lub czerwonawobrązowy, a jego powierzchnia jest pokryta siateczkowatym wzorem.
Z jakimi grzybami jadalnymi można pomylić podgrzybek trujący?
Oto kilka grzybów, które często są mylone z borowikiem szatańskim:
- Borowik ceglastopory (Boletus erythropus) – podobnie jak borowik szatański, ma ciemny kapelusz i bulwiasty trzon. Jednak jego porowaty hymenofor jest o barwie ceglastej, a nie żółtobrązowej jak u borowika szatańskiego. Ponadto borowik ceglastopory wyróżnia się charakterystycznym zapachem, a jego miąższ zmienia kolor po przecięciu.
- Borowik usiatkowany, inaczej ponury (Boletus luridus) – jest kolejnym gatunkiem, który może być mylony z borowikiem szatańskim. Obydwa gatunki mają podobny kolor i kształt kapelusza, ale borowik ponury ma jaśniejszą, żółtawą rurkę. Ponadto jego miąższ jest bardziej gorzki niż w przypadku borowika szatańskiego.
- Borowik szlachetny (Boletus edulis) – to jeden z najpopularniejszych grzybów w Polsce, a jego kolor, kształt i smak są bardzo podobne do borowika szatańskiego. Istnieją jednak pewne różnice, które pozwalają odróżnić te dwa gatunki. Borowik szlachetny ma białą rurkę, podczas gdy borowik szatański ma zielonkawą lub żółtą. Ponadto jego kapelusz jest mniej mięsisty i ma bardziej pomarszczoną powierzchnię.
- Koźlarz czerwony (Leccinum aurantiacum) – jest to grzyb o kolorze od pomarańczowego do czerwonego, z porowatym hymenoforem i bulwiastym trzonem. W przeciwieństwie do borowika szatańskiego koźlarz czerwony posiada wyraźną siateczkowatą rzeźbę na kapeluszu oraz zapach przypominający mąkę.
- Podgrzybek brunatny (Boletus badius) – to kolejny gatunek, który może być mylony z borowikiem szatańskim. Podobieństwo polega na podobnym kolorze i kształcie kapelusza oraz rurki. Jednakże podgrzybek brunatny ma brązową powierzchnię kapelusza, podczas gdy borowik szatański ma ciemnobrązową. Ponadto podgrzybek brunatny ma białą, a nie zielonkawą rurkę.
- Pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius) – znany również jako kurka, to grzyb o charakterystycznym kształcie, kolorze i smaku. Nieco przypomina on borowika szatańskiego, ale można je łatwo odróżnić, patrząc na rurkę. Pieprznik jadalny ma rurkę składającą się z blaszek, podczas gdy w borowiku szatańskim rurka jest gładka i bez blaszek.
Jak sprawdzić, czy grzyb jest trujący?
Grzyby są nie tylko pysznym, ale także popularnym dodatkiem do wielu dań. Jednak nie wszystkie grzyby są jadalne i bezpieczne do spożycia. Niektóre są trujące i mogą powodować poważne problemy zdrowotne, a nawet prowadzić do śmierci. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak odróżnić grzyby jadalne od trujących.
Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci zidentyfikować, czy grzyb jest jadalny, czy trujący:
- Zwróć uwagę na wygląd
Najlepszym sposobem, aby sprawdzić, czy grzyb jest trujący, jest dokładne przyjrzenie się jego wyglądowi. Trujące grzyby często mają charakterystyczne cechy, takie jak niezdrowe zabarwienie, dziwne kształty, zmienione konsystencje, a nawet zapachy.
- Sprawdź zapach
Grzyby jadalne zwykle mają przyjemny i intensywny zapach. Z drugiej strony, trujące grzyby często pachną nieprzyjemnie i mocno.
- Sprawdź smak
Jeśli masz wątpliwości co do jadalności grzyba, możesz spróbować go bezpośrednio przed zebraniem większej ilości. Jeśli grzyb ma gorzki, nieprzyjemny lub ostry smak, należy go odrzucić.
- Unikaj zbierania grzybów z miejsca zanieczyszczonego
Unikaj zbierania grzybów w pobliżu dróg, przemysłowych zakładów lub innych miejsc, w których mogą występować zanieczyszczenia. Grzyby z takich miejsc mogą być skażone toksynami i niebezpieczne dla zdrowia.
- Zawsze gotuj grzyby przed spożyciem
Bez względu na to, jak bardzo jesteś pewny, że zbierasz tylko jadalne grzyby, zawsze gotuj je przed spożyciem. Gotowanie pozwala usunąć toksyny, które mogą znajdować się w grzybach.
.