Borowik usiatkowany (Boletus reticulatus Schaeff.) to gatunek grzyba, który często przyciąga uwagę miłośników grzybobrania. Jednakże, przed spożyciem grzybów zawsze należy upewnić się, czy są one bezpieczne dla zdrowia. W przypadku borowika usiatkowanego jego jadalność budzi pewne kontrowersje.
Jak wygląda borowik usiatkowany?
Borowik usiatkowany, inaczej ceglastoporek, to jeden z najpiękniejszych i najsmaczniejszych grzybów lasów liściastych. Charakteryzuje się charakterystycznym, siateczkowatym wzorem na kapeluszu oraz ceglastoczerwonym trzonem. Właśnie te cechy sprawiają, że grzyb ten jest bardzo łatwy do rozpoznania.
Wygląd borowika usiatkowanego
Kapelusz borowika usiatkowanego ma średnicę od 5 do 20 cm i jest początkowo półkulisty, a później płaski z lekko wklęsłym środkiem. Kolor kapelusza może się różnić — od brązowego, przez czerwonawobrązowy, do bordowego. Charakterystyczną cechą kapelusza jest siateczkowaty wzór, składający się z czerwonobrązowych żeber, oddzielonych jaśniejszymi przestrzeniami.
Trzon borowika usiatkowanego ma wysokość od 7 do 15 cm i grubość od 2 do 4 cm. Jest ceglastoczerwony, gładki i jednolity, czasem tylko nieco prążkowany. Pod kapeluszem trzon zwykle jest nieco jaśniejszy.
Miąższ borowika usiatkowanego jest jasnobrązowy, mięsisty i twardy. Zapach jest łagodny, a smak delikatny i orzechowy.
Gdzie występuje borowik usiatkowany?
Borowik usiatkowany rośnie głównie w lasach iglastych, choć można go spotkać także w lasach mieszanych i liściastych. W Polsce jest jednym z najpospolitszych gatunków grzybów, występując w całym kraju. Najlepiej rośnie na glebach piaszczystych lub gliniastych, o odczynie kwaśnym lub lekko kwaśnym.
Najlepszym okresem na zbieranie borowików usiatkowanych jest późne lato i jesień, kiedy to gleby są wilgotne i ciepłe. Wtedy też rośnie najwięcej grzybów, a ich kapelusze osiągają duże rozmiary. Borowik usiatkowany można znaleźć w różnych siedliskach leśnych: pod sosnami, świerkami, modrzewiami, a także pod dębami, grabami, brzozami i innymi drzewami liściastymi.
Czy borowik usiatkowany jest jadalny?
Wiele osób uważa borowika usiatkowanego za smaczny i jadalny grzyb. Jednak warto zaznaczyć, że istnieją wątpliwości co do jego jadalności. W niektórych źródłach można przeczytać, że borowik usiatkowany jest trujący i może powodować problemy gastryczne, bóle brzucha i nudności.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy borowik usiatkowany jest jadalny, czy nie. Niektórzy eksperci uważają, że grzyb ten jest bezpieczny do spożycia, o ile zostanie odpowiednio przygotowany. Zaleca się dokładne usunięcie błony siateczkowej z kapelusza, a także dokładne ugotowanie lub usmażenie grzyba. W ten sposób zmniejsza się ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych.
Jednakże, ze względu na brak jednoznacznych informacji na temat jadalności borowika usiatkowanego, lepiej zachować ostrożność i unikać jego spożycia. Warto również pamiętać, że niektóre osoby mogą być bardziej wrażliwe na działanie niektórych związków zawartych w grzybach i mogą doświadczać poważniejszych objawów niepożądanych.
Borowik usiatkowany a goryczak — podobieństwa i różnice
Borowik usiatkowany i goryczak to dwa popularne grzyby, które można znaleźć w lasach. Mimo że mogą wydawać się podobne na pierwszy rzut oka, to w rzeczywistości różnią się od siebie w wielu aspektach.
Podobieństwa:
- Występowanie: Zarówno borowik usiatkowany, jak i goryczak można znaleźć w lasach iglastych i liściastych, zwłaszcza pod sosnami i dębami.
- Kształt: Oba gatunki mają klasyczny kształt kapelusza i trzonu. Kapelusz u obu gatunków jest mniej lub bardziej pofalowany, a trzon jest gruby i mięsisty.
- Smak: Zarówno borowik usiatkowany, jak i goryczak mają intensywny smak, choć oczywiście są one różne. Borowik usiatkowany ma słodkawy smak, podczas gdy goryczak jest gorzki.
Różnice:
- Wygląd: Borowik usiatkowany ma białawy lub żółtawy kapelusz pokryty siateczką, a trzon ma kolor od białego do szarobrązowego. Goryczak z kolei ma brązowy kapelusz i trzon pokryty czerwonobrązowymi plamami.
- Wielkość: Borowik usiatkowany jest zazwyczaj większy niż goryczak. Może osiągać nawet do 30 cm średnicy, podczas gdy goryczak zwykle ma kapelusz o średnicy 5-20 cm.
- Pora występowania: Borowik usiatkowany pojawia się zwykle późnym latem i jesienią, podczas gdy goryczak może być spotykany już na wiosnę.
- Środowisko: Borowik usiatkowany preferuje lasy iglaste, podczas gdy goryczak częściej występuje w lasach liściastych.
Borowik usiatkowany a szlachetny — podobieństwa i różnice
Borowik usiatkowany i szlachetny to dwa z najbardziej cenionych gatunków grzybów wśród miłośników grzybiarstwa. Pomimo że są one wyjątkowo popularne, wciąż wiele osób nie jest w stanie odróżnić tych dwóch gatunków. Poniżej przedstawimy podobieństwa i różnice między borowikiem usiatkowanym a szlachetnym.
Podobieństwa:
- Oba gatunki są bardzo smaczne i cenione przez miłośników grzybiarstwa. Ich miąższ jest jadalny i charakteryzuje się delikatnym smakiem.
- Zarówno borowik usiatkowany, jak i szlachetny to gatunki, które rosną w lasach liściastych i iglastych.
- Obie grzyby posiadają charakterystyczne kapelusze, które różnią się od siebie jedynie kolorem i fakturą.
- Zarówno borowik usiatkowany, jak i szlachetny są gatunkami sezonowymi, które pojawiają się w okresie letnim i jesienią.
Różnice:
- Borowik usiatkowany ma kapelusz koloru brązowego, aksamitnego w dotyku i pokryty siatką. Kapelusz ten ma około 10-20 cm średnicy. Natomiast kapelusz szlachetnego jest koloru jasnobrązowego lub ceglastobrązowego, suchy i błyszczący, a jego średnica wynosi od 5 do 15 cm.
- Borowik usiatkowany ma miąższ biały, twardy i bardzo soczysty, natomiast miąższ szlachetnego jest kremowy, miękki i delikatny.
- Rurki u borowika usiatkowanego są barwy żółtej lub zielonkawożółtej, natomiast u szlachetnego – są białe lub kremowe.
- Borowik usiatkowany ma trzon, który jest biały, z siateczką, a u szlachetnego trzon jest pełny, w kolorze białym lub jasnokremowym, bez siateczki.
- Borowik usiatkowany jest gatunkiem, który można znaleźć w lasach iglastych i liściastych, a szlachetny w lasach iglastych i mieszanych.
Borowik usiatkowany — przepisy
Borowiki usiatkowane warto zbierać w okresie letnim i jesieni. Trzeba jednak pamiętać, że grzyby należy zbierać tylko te, które bez wątpienia można rozpoznać, ponieważ niektóre gatunki są trujące. Dobrze jest wybrać się na grzybobranie z osobą, która zna się na grzybach lub skorzystać z pomocy przewodnika grzybowego.
Po zebraniu borowików usiatkowanych należy je dokładnie oczyścić. Najlepiej zrobić to pędzlem lub wilgotną szmatką. W żadnym wypadku nie wolno myć borowików wodą, ponieważ grzyby te chłoną wodę i nabierają nieprzyjemnego smaku.
Borowiki usiatkowane są idealne do przygotowania dań mięsnych, zup i sosów. Można je smażyć, dusić, piec lub grillować. Warto jednak pamiętać, że przed gotowaniem należy je obrać z kapelusza, ponieważ skórka jest twarda i niejadalna.
Przepis na duszone borowiki usiatkowane:
Składniki:
- 500 g borowików usiatkowanych
- 1 cebula
- 2 ząbki czosnku
- 2 łyżki oleju
- sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
- Borowiki dokładnie oczyść i pokrój na mniejsze kawałki.
- Cebulę i czosnek obierz i pokrój w drobną kostkę.
- Na patelni rozgrzej olej i dodaj cebulę oraz czosnek. Smaż na złoty kolor.
- Dodaj borowiki i smaż na małym ogniu przez około 15 minut, aż będą miękkie.
- Dopraw solą i pieprzem do smaku.
Borowiki usiatkowane to również doskonały składnik do przygotowania sosu pieczarkowego. Wystarczy dodać je do sosu i dusić na małym ogniu przez kilka minut.
