Monstera to popularna roślina domowa znana z dużych, pięknych liści. Pochodzi z tropikalnych lasów deszczowych Ameryki Środkowej i Południowej i można ją znaleźć w takich krajach jak Meksyk, Panama i Brazylia. Należy do rodziny Araceae, która obejmuje inne popularne rośliny domowe, takie jak lilia pokojowa, filodendron i roślina ZZ.
Jedną z cech charakterystycznych monstery są jej duże liście o kształcie serca, z charakterystycznymi otworami, które nadają roślinie unikalny wygląd. Uważa się, że otwory w liściach pomagają roślinie w jej naturalnym środowisku, pozwalając światłu przechodzić przez gęsty baldachim leśny i docierać do niższych liści. W miarę dojrzewania rośliny, liście mogą również rozwinąć się w bardziej fenestrowany kształt, z większymi i bardziej wyraźnymi szczelinami i otworami.
Roślina jest stosunkowo łatwa w pielęgnacji i ma kilka ciekawych zastosowań. W niektórych częściach świata liście i łodygi rośliny są wykorzystywane w medycynie tradycyjnej do leczenia wielu dolegliwości, w tym problemów z oddychaniem i chorób skóry. Roślina ta jest również czasami wykorzystywana w produkcji sera, gdzie liście są używane do owijania sera podczas procesu starzenia.
Czego nie lubi monstera?
Jak każda roślina, Monstera ma specyficzne potrzeby i upodobania. Sprawdź, czego nie lubi ta roślina, aby zapewnić jej dobry rozwój.
- Nadmierne podlewanie
Jednym z najczęstszych błędów podczas pielęgnacji Monstery jest nadmierne podlewanie, które prowadzić może do gnicia korzeni, co może być śmiertelne dla rośliny. Aby uniknąć przelania, warto zapewnić monsterze warstwę drenującą, a roślinę należy podlewać tylko wtedy, gdy górna warstwa gleby jest sucha.
- Bezpośrednie światło słoneczne
Chociaż Monstera lubi jasne stanowiska, to nie lubi bezpośredniego światła słonecznego. Wystawienie rośliny na bezpośrednie działanie promieni słonecznych może doprowadzić do poparzenia jej liści. Jeżeli chcemy, aby monstera odwdzięczyła się nam pięknymi liśćmi, pod uprawę warto wybrać parapet zachodni lub wschodni bądź wnętrze o dostatecznym oświetleniu.
- Niskie temperatury
Monstera pochodzi z regionów tropikalnych i preferuje wysokie temperatury. Narażenie na niskie temperatury może spowodować, że roślina zwiędnie, spowolni swój wzrost, a nawet umrze. Idealny zakres temperatur dla Monstery to 18-27°C.
- Niska wilgotność
Monstera rozwija się w wysokiej wilgotności, a niska wilgotność może spowodować, że liście jej liście będą brązowieć. Jeśli masz niską wilgotność w domu, regularnie zraszaj roślinę.
- Brak wsparcia
Monstera jest rośliną pnącą, która wykorzystuje korzenie powietrzne do przyczepiania się do pobliskich powierzchni. Bez wsparcia, roślina może stać się wątła i słaba. Aby pobudzić ją do zdrowego wzrostu, należy zapewnić jej konstrukcję wspierającą, taką jak palik z mchem lub kratka.
- Przeciągi i klimatyzacja
Monstera nie lubi nagłych zmian temperatury, przeciągów oraz klimatyzacji. Czynniki te mogą wywołać stres u rośliny i uszkodzić jej liście. Najlepiej trzymać Monsterę z dala od przeciągów i kratek wentylacyjnych.
Gdzie najlepiej postawić monsterę?
Jeśli chcesz, aby Twoja Monstera dobrze się rozwijała i rosła, zadbaj o odpowiednie miejsce. Jakie stanowisko będzie najlepsze dla Monstery?
- Jasne, pośrednie światło
Monstera najlepiej rozwija się w jasnym, pośrednim świetle. Oznacza to, że potrzebują dobrze oświetlonego miejsca, ale nie bezpośredniego światła słonecznego. Bezpośrednie światło słoneczne może spalić liście, sprawiając, że staną się żółte lub brązowe. Umieść Monsterę w pobliżu okna, które dostaje dużo naturalnego światła, ale upewnij się, że roślina nie stoi bezpośrednio na drodze słońca.
- Wysoka temperatura
Monstery preferują wysokie temperatury, pomiędzy 20-30°C. Nie radzą sobie dobrze w niskich temperaturach i przeciągach, więc należy trzymać je z dala od klimatyzatorów, otwartych okien i drzwi. Jeśli temperatura spadnie poniżej 10°C, na liściach monstery mogą pojawić się ciemne plamy. Gdy je zauważysz, przenieś roślinę do cieplejszego pomieszczenia.
- Odpowiednia wilgotność
Monstera pochodzi z tropikalnych lasów deszczowych, więc wymaga wysokiej wilgotności, aby dobrze się rozwijać. Jeśli powietrze w Twoim domu jest zbyt suche, liście mogą zbrązowieć na brzegach lub zacząć się zwijać. Należy wtedy zwiększyć poziom wilgotności w pomieszczeniu, umieszczając w pobliżu Monstery nawilżacz lub tacę z wodą. Inną opcją jest spryskiwanie liści wodą co kilka dni.
- Gleba dobrze odprowadzająca wodę
Monstery preferują dobrze przepuszczalną glebę, która jest bogata w składniki odżywcze. Dobra mieszanka doniczkowa dla Monstery powinna zawierać perlit, wermikulit i mech torfowy. Upewnij się, że donica ma otwory drenażowe na dnie, aby nadmiar wody mógł odpłynąć z korzeni.
- Odpowiednia przestrzeń
Monstery mogą osiągać duże rozmiary (do 3 m wysokości, a liście mogą mieć szerokość do 1 m) dlatego roślinie należy zapewnić wystarczająco dużo miejsca, aby mogła swobodnie rosnąć. Doniczka powinna być co najmniej pół metra większa od bryły korzeniowej. Dzięki temu korzenie będą miały wystarczająco dużo miejsca, aby rosnąć i zapobiec związaniu rośliny z korzeniami.
- Unikanie przeciągów
Monstera nie lubi przeciągów. Jeśli roślina znajdzie się w zimnym miejscu, liście mogą zbrązowieć lub zacząć się zwijać. Upewnij się, że trzymasz swoją roślinę Monstera z dala od klimatyzatorów lub otwartych okien i drzwi.
Czy monstera jest zdrowa dla człowieka?
Chociaż monstera jest popularnym wyborem dla wystroju domu, istnieją obawy dotyczące jej bezpieczeństwa dla ludzi.
Przede wszystkim należy zauważyć, że monstera nie jest toksyczna dla ludzi. Oznacza to, że w przypadku spożycia, roślina nie jest trująca i nie spowoduje poważnych szkód. Należy jednak obchodzić się z rośliną ostrożnie, ponieważ jej liście mogą u niektórych osób wywoływać podrażnienia skóry i inne reakcje alergiczne.
Monstera zawiera kryształy szczawianu wapnia, które mają kształt igieł i mogą powodować podrażnienie skóry przy bezpośrednim kontakcie. Kryształy te występują również w innych roślinach, takich jak filodendrony, lilie pokojowe i pothos. Jeśli jesteś wrażliwy na te kryształy, podczas pracy z rośliną noś rękawiczki, a po zakończonej pracy dokładne umyj ręce.
Oprócz podrażnień skóry, monstera może również powodować u niektórych osób problemy z oddychaniem. Dzieje się tak, ponieważ roślina wytwarza związek o nazwie kwas szczawiowy, który może być uwalniany do powietrza, gdy liście zostaną zgniecione lub złamane. Dla osób z problemami oddechowymi, takimi jak astma, ekspozycja na roślinę może spowodować trudności w oddychaniu.
Warto również zauważyć, że podczas gdy monstera nie jest toksyczna dla ludzi, może być szkodliwa dla zwierząt domowych, takich jak koty i psy, jeśli zostanie przez nie spożyta. Kryształy szczawianu wapnia mogą powodować wymioty, biegunkę i inne problemy trawienne u zwierząt domowych, dlatego ważne jest, aby trzymać roślinę poza ich zasięgiem.
Co ile trzeba podlewać monsterę?
Monstera, jak wszystkie rośliny, wymaga odpowiedniego podlewania, aby dobrze się rozwijać. Częstotliwość podlewania zależy od różnych czynników, takich jak:
- Klimat: W gorącym i suchym klimacie należy podlewać Monsterę częściej, natomiast w chłodniejszym i bardziej wilgotnym klimacie, konieczne może być rzadsze podlewanie.
- Wilgotność: Monstera preferuje wysoki poziom wilgotności, aby dobrze się rozwijać. Jeśli w Twoim domu jest niska wilgotność, może być konieczne częstsze podlewanie Monstery, aby utrzymać wilgoć w glebie.
- Rozmiar doniczki: Jeśli Monstera znajduje się w małej doniczce, będzie wymagała częstszego podlewania niż w przypadku większej doniczki.
- Rodzaj gleby: Gleba, która dobrze zatrzymuje wodę, będzie wymagała rzadszego podlewania niż ta, która szybko wysycha.
Teraz gdy już omówiliśmy czynniki wpływające na potrzeby Monstery w zakresie podlewania, porozmawiajmy o tym, jak często należy podlewać Monsterę.
- Ogólną zasadą dla Monstery jest podlewanie jej, gdy górna powierzchnia gleby wydaje się sucha. Aby sprawdzić poziom wilgotności gleby, wbij palec w ziemię — jeśli gleba wydaje się sucha, czas podlać monsterę.
- W gorącym i suchym klimacie Monstera powinna być podlewana raz lub dwa razy w tygodniu. W chłodniejszym i bardziej wilgotnym klimacie wystarczy podlewanie raz na 10-14 dni.
Należy pamiętać, że nadmierne podlewanie Monstery może być tak samo szkodliwe, jak zbyt rzadkie podlewanie. Nadmierne podlewanie może prowadzić do gnicia korzeni, co może być śmiertelne dla rośliny. Dlatego zawsze sprawdzaj poziom wilgotności gleby przed podlewaniem i upewnić się, że woda dobrze odpływa z doniczki.
Monstera — odmiany
Monstera deliciosa
Jedną z najpopularniejszych odmian Monstery jest Monstera deliciosa, znana również jako roślina o nazwie Swiss cheese. Roślina ta znana jest ze swoich dużych, perforowanych liści, które mogą dorastać do trzech metrów długości. Liście mają charakterystyczny wzór, z dużymi otworami lub rozcięciami, które nadają im wygląd sera szwajcarskiego. Monstera deliciosa to szybko rosnąca roślina, którą można przyuczyć do wspinania się po treliażu lub uprawiać jako krzaczastą roślinę na podłodze. Ten gatunek może osiągnąć do 10 metrów wysokości i tworzy ogromne, liście o długości do 90 cm. Liście te są ciemnozielone, a ich charakterystyczną cechą są dziury w kształcie serca, które stanowią część ich struktury. W przypadku dorosłych roślin, liście mogą być tak duże, że ich kształt jest nieco deformowany. Monstera deliciosa kwitnie rzadko, ale kiedy to się zdarzy, tworzy duże, białe kłaczki kwiatowe, które później przekształcają się w owoce o smaku podobnym do ananasa.
Monstera adansonii
Inną popularną odmianą Monstery jest Monstera adansonii, znana również jako szwajcarska winorośl serowa. Ta roślina to zwisająca winorośl, która doskonale nadaje się do wiszących koszyków lub do uprawy na trejażu. Liście Monstera adansonii są mniejsze niż Monstera deliciosa, ale nadal mają charakterystyczne perforacje i rozcięcia. Liście Monstery adansonii są zwykle jaśniejsze od liści Monstery deliciosa, a ich kolor może się wahać od jasnozielonego do ciemniejszego odcienia. Ta odmiana rośliny ma również mniejsze kłaczki kwiatowe, które tworzą się w mniejszej ilości, ale zwykle są równie dekoracyjne.
Monstera obliqua
Dla tych, którzy wolą bardziej kompaktowe rośliny, dobrym wyborem może być Monstera obliqua. Ta odmiana jest mniejsza od innych odmian Monstery i ma delikatniejsze liście. Liście są nadal perforowane, ale są bardziej rzadkie, co nadaje roślinie lżejszy, bardziej przewiewny wygląd. Jednakże, liście Monstery obliqua są bardziej pofalowane i mają bardziej złożoną strukturę niż liście pozostałych odmian. Roślina ta jest również trudniejsza w uprawie, co czyni ją bardziej pożądaną dla doświadczonych hodowców roślin.
Monstera siltepecana
Równie popularną odmianą Monstery jest Monstera siltepecana, znana również jako srebrna Monstera. Roślina ta ma aksamitne, srebrno-zielone liście, które są pokryte delikatnymi żyłkami. Liście są mniejsze niż u Monstera deliciosa, ale nadal mają charakterystyczny wzór. Roślina ta jest również pnączem zwisającym i doskonale nadaje się do wiszących koszy lub do uprawy na trejażu. W porównaniu z innymi odmianami, Monstera siltepecana jest mniej wymagająca i łatwiejsza w uprawie, co czyni ją idealną dla początkujących hodowców roślin.
Monstera karstenianum
Dla tych, którzy chcą mieć naprawdę wyjątkową roślinę Monstera, Monstera karstenianum może być dobrym wyborem. Ta roślina ma małe, sercowate liście, które są pokryte delikatnymi perforacjami. Liście mają charakterystyczny wzór małych dziurek, które nadają im wygląd koronki. Roślina ta jest także pnączem zwisającym i doskonale nadaje się do wiszących koszy lub do uprawy na treliażu.
Monstera — choroby i szkodniki
Chociaż monstera jest stosunkowo łatwa w pielęgnacji, nie jest odporna na choroby. Jak im zapobiegać i jak je leczyć?
- Choroba grzybowa, która może wystąpić, gdy gleba jest zbyt wilgotna, co powoduje gnicie korzeni. Objawy to żółknące liście, więdnięcie i nieprzyjemny zapach. Aby zapobiec gniciu korzeni, upewnij się, że Monstera została posadzona w dobrze przepuszczalnej glebie i unikaj nadmiernego podlewania. Jeśli roślina jest już dotknięta tym problemem, należy usunąć uszkodzone korzenie i przesadzić ją do świeżej ziemi.
- Plamistość liści, która objawia się brązowymi lub czarnymi plamami na liściach, które w końcu mogą doprowadzić do odpadnięcia liści. Plamistość liści jest spowodowana nadmiernym podlewaniem, wysoką wilgotnością lub słabą cyrkulacją powietrza. Aby zapobiec tej chorobie, upewnij się, że Monstera została posadzona w dobrze przepuszczalnej glebie, ogranicz podlewanie i zwiększ cyrkulację powietrza. Jeśli roślina jest już dotknięta chorobą, należy usunąć zaatakowane liście i zastosować środek grzybobójczy.
- Zaraza bakteryjna, która powoduje sczerniałe lub nasiąknięte wodą plamy na liściach, które mogą się szybko rozprzestrzeniać i prowadzić do opadania liści. Zaraza bakteryjna rozprzestrzenia się przez zanieczyszczoną glebę lub wodę. Aby zapobiec tej chorobie, należy używać sterylnej gleby i unikać nadmiernego podlewania. Jeśli roślina została już dotknięta tą chorobą, należy usunąć porażone liście i zastosować fungicyd miedziowy.
Choroby monstery niejednokrotnie są efektem ataku szkodników roślin, do których należą:
- Przędziorki: Te małe szkodniki można rozpoznać po pajęczynach, które przędą na liściach. Wysysają one soki z liści, powodując ich żółknięcie i wysychanie. Przędziorki rozwijają się w suchym środowisku, więc zwiększenie wilgotności może pomóc w zapobieganiu infestacji. Aby zwalczyć przędziorki, przetrzyj liście wilgotną szmatką i spryskaj je mydłem owadobójczym.
- Łuszczaki: Szkodniki te można rozpoznać po białej, bawełnianej substancji, którą pozostawiają na liściach. Wysysają one soki z liści, powodując ich żółknięcie i opadanie. Pluskwiaki można usunąć, przecierając liście wacikiem nasączonym alkoholem. Jeśli infestacja jest poważna, należy zastosować mydło owadobójcze.
- Owady łuskowate: Szkodniki te pojawiają się jako małe, okrągłe zgrubienia na liściach i mogą powodować żółknięcie i więdnięcie. Wysysają soki z liści i wydzielają lepką substancję, która może przyciągać inne szkodniki. Aby zwalczyć owady łuskowate, należy przetrzeć liście wilgotną szmatką i zastosować mydło owadobójcze.