Polska i wulkany? Czy to możliwe? Jak najbardziej! W naszym kraju znajdują się wulkany, które powstały 500 milionów lat temu, a najwięcej jest ich na Dolnym Śląsku. Czy możemy zatem obawiać się gorącej lawy? Sprawdzamy, gdzie leżą w Polsce wulkany i czy są groźne.
Gdzie w Polsce znajdują się wulkany?
Niektóre znajdujące się w Polsce wulkany były w przeszłości aktywne, ale z czasem ich erupcje ustały. Można je głównie napotkać w Górach Kaczawskich. Obszar ten nazywany jest Krainą Wygasłych Wulkanów i ma powierzchnię ok. 1300 km2. Jest to jedno z najbogatszych geologicznie miejsc w Polsce. Odkryto tutaj bowiem wiele form oraz skał pochodzenia wulkanicznego, a także ślady trzech okresów aktywności wulkanicznej. Góry wulkaniczne występują także na Pogórzu Izerskim, w Beskidach, Pieninach, Gorcach oraz w Górach Świętokrzyskich.
Do najbardziej znanych śladów pozostałych po wygasłych wulkanach należą:
Góra Św. Anny, zwana także Wilczą Górą
W okolicach Złotoryi znajduje się rezerwat przyrody, gdzie charakterystycznym punktem jest szczyt nazywanym Wilkołakiem. Wzniesienie wyróżniają górne partie i odsłonięty wierzchołek, które są pozostałościami komina wulkanicznego. Niegdyś wydostawała się z niego magma. Podejście do rezerwatu jest dość łatwe, jednak wejście na sam szczyt jest bardzo strome i lepiej nie wybierać się tam przy złych warunkach. Nie jest to także trasa dla małych dzieci.
Ciekawostka: stąd pozyskiwano bazalt, potrzebny do budowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.
Ostrzyca Proboszczowicka
To największy wulkan w Polsce i najwyższe wzniesienie Pogórza Kaczawskiego (501 m n.p.m.), z którego rozpościera się magiczny widok na calą okolicę. Ostrzyca jest nekiem, czyli fragmentem dawnego komina wulkanicznego, który zachował wyrazistą stożkową sylwetkę. Przez tubylców nazywana jest „Śląska Fudżijamą”.
Czartowska skała
Wzgórze również zalicza się do gór wulkanicznych, aktualnie jest pomnikiem przyrody. W latach 30. ze względu obecność bazaltu funkcjonowały TU dwa kamieniołomy. Prace wydobywcze miały duży wpływ na ukształtowanie terenu, wierzchołek został zniekształcony, jednak dzięki temu można dokładnie obejrzeć słupy bazaltowe.
W otoczeniu Ostrzycy znajduje się jeszcze wiele pozostałości, m.in. wzniesienie Radogost oraz Karczmisko. Wśród ciekawych form wulkanicznych, które dowodzą, że w Polce były wulkany, znajdują się jeszcze Stożek Perkuna z Pogórza Izerskiego czy też Małe Organy Myśliborskie, które prezentuje Park Krajobrazowy Chełmy.
Inne wulkany na mapie Polski to:
- Grodziec (na szczycie znajduje się zamek),
- Rataj,
- Górzec,
- Wielisławka,
- Czerwona Skała,
- Stożek Wielki,
- Bazaltowa Góra,
- Okole.
Czy wulkany w Polsce mogą się obudzić?
Chociaż na świecie zdarza się, że wygasłe wulkany wybuchają, to naukowcy uspokajają, że w Polsce do takiej sytuacji raczej nigdy nie dojdzie. Tereny, na których leżą nasze wulkany są nieaktywne geologicznie, przez co płyty tektoniczne są prawie nieruchome i nie moga wywołać trzęsienia ziemi, którego wynikiem byłaby erupcja. Ponadto polskie wulkany to nie wzniesienia z otwartymi kraterami, lecz skały lub bazaltowe neki powstałe z zastygłej magmy, która „zatkała” wulkaniczny komin.
Dlatego wulkany w Polsce bez problemu można zwiedzać.
