Grzyby w maju – które gatunki można znaleźć już wczesną wiosną

Grzyby w maju – czy sezon już się zaczyna?

Maj to miesiąc, który kojarzy się z pierwszymi ciepłymi dniami, bujną zielenią i rozpoczęciem sezonu na prace ogrodowe. Dla zapalonych grzybiarzy to również czas, gdy warto wybrać się do lasu i zacząć wypatrywać pierwszych leśnych skarbów. Choć większość ludzi myśli, że grzyby pojawiają się dopiero jesienią, w rzeczywistości już w maju można znaleźć pierwsze jadalne gatunki. Wiosna, zwłaszcza jej druga połowa, to doskonały moment na rozpoczęcie sezonu grzybowego.

Jakie grzyby rosną w maju? Lista popularnych wiosennych gatunków

W maju możemy cieszyć się zbiorem kilku wyjątkowych gatunków grzybów. Choć nie są one tak liczne jak jesienne okazy, to ich smak i aromat dorównują najlepszym borowikom. Oto najczęściej spotykane grzyby w maju:

• Smardze (Morchella spp.) – to najbardziej charakterystyczne wiosenne grzyby. W Polsce występuje kilka gatunków, w tym smardz stożkowaty (Morchella conica) oraz smardz jadalny (Morchella esculenta). To wyjątkowo cenione i aromatyczne grzyby, jednak warto pamiętać, że znajdują się pod częściową ochroną, więc zbiór możliwy jest tylko w określonych miejscach.
• Majątek czarka austriacka (Sarcoscypha austriaca) – ten niezwykle efektowny grzyb wyróżnia się intensywnie czerwonym kolorem i kielichowatym kształtem. Choć nie jest powszechnie znany, jest jadalny (po obróbce termicznej) i chętnie wykorzystywany jako ozdobny dodatek do dań.
• Pyrelka zwyczajna (Hygrophorus marzuolus) – zwany również „marcowym grzybem”, może rosnąć jeszcze w maju, zwłaszcza w chłodniejszych rejonach. To jeden z pierwszych grzybów sezonu, ceniony za łagodny smak i przyjemną teksturę.
• Pieńka wiosenna (Agrocybe praecox) – choć należy do grzybów mniej znanych, jest to często spotykana wiosną pieczarka rosnąca na trawnikach i w parkach. Jadalna i przyjemna w smaku.

Gdzie szukać grzybów w maju? Najlepsze miejsca na wiosenne wyprawy

Wiosenne grzybiarstwo nieco różni się od tego jesiennego. Kluczowe jest zlokalizowanie odpowiednich siedlisk – niektóre gatunki mają bardzo konkretne preferencje.

• Smardze najczęściej rosną w lasach liściastych, w pobliżu starych drzew i w miejscach wilgotnych, często też w pobliżu osik, wiązów i topoli. Często pojawiają się również na miejscach po ogniskach, dawnych ruinach lub popieliskach.
• Czarki austriackie uwielbiają wilgotne miejsca wśród opadłych liści, mchu i ściółki w lasach łęgowych, na obrzeżach potoków i rowów.
• Pyrelki i pieńki można spotkać na obrzeżach lasów, w zagajnikach i nawet w parkach miejskich – szczególnie tam, gdzie gleba jest żyzna i przepuszczalna.

Nie można zapominać, że maj to miesiąc kapryśny, jeśli chodzi o warunki pogodowe. Wczesne grzyby potrzebują wilgoci – po deszczu są o wiele bardziej widoczne. Słoneczne dni po opadach deszczu to idealny czas na wyprawę.

Jak odróżnić jadalne grzyby od trujących?

Jednym z najważniejszych aspektów grzybobrania – niezależnie od pory roku – jest umiejętność poprawnego rozpoznawania grzybów. Smardze, choć jadalne, mogą być mylone z piestrzenicami, które są silnie trujące, szczególnie surowe.

Oto kilka zasad, które warto zapamiętać:

• Nie zbieraj grzybów, których nie jesteś w 100% pewien – w maju nie ma aż tylu gatunków, więc lepiej ograniczyć zbiór do tych, które dobrze znamy.
• Smardze mają charakterystyczny, pofałdowany kapturek przypominający plaster miodu. Nie wolno ich mylić z piestrzenicą kasztanowatą, która ma nieregularny, mózgoidalny kształt.
• Konsultuj się z atlasami grzybów lub aplikacjami mobilnymi – coraz więcej aplikacji, jak np. Ekotablica, wspomaga identyfikację grzybów na podstawie zdjęć.

W razie wątpliwości warto poradzić się bardziej doświadczonych grzybiarzy lub skorzystać z grup internetowych i forów – społeczność grzybiarzy w Polsce jest bardzo aktywna i pomocna.

Czy wolno zbierać smardze? Ochrona grzybów wiosennych

Smardze w Polsce są objęte częściową ochroną. Co to oznacza w praktyce? W 2014 roku Ministerstwo Środowiska zmieniło przepisy i dopuściło możliwość zbierania smardzy jedynie w określonych warunkach – np. poza terenami objętymi ochroną ścisłą, parkami narodowymi czy rezerwatami.

Jeśli napotkamy smardza w ogrodzie, na przydomowej działce lub poza terenami chronionymi, jego zbiór nie powinien być problemem. Jednak w lasach państwowych obowiązują przepisy i warto każdorazowo upewnić się, czy w danym miejscu nie obowiązuje zakaz zrywania tych grzybów. Niewiedza nie chroni przed mandatem, dlatego lepiej zachować ostrożność.

Sposoby przyrządzania wiosennych grzybów

Grzyby wiosenne, takie jak smardze czy pyrelki, mają wyjątkowy, delikatny smak, który nie potrzebuje wielu dodatków. Oto kilka najpopularniejszych przepisów i wskazówek na ich przygotowanie:

• Smardze duszone w śmietanie – po wcześniejszym sparzeniu lub krótkim gotowaniu, pokrojone smardze możemy podsmażyć na maśle i zalać śmietaną. Dodatek cebuli i świeżej natki pietruszki podkreśli ich smak.
• Jajecznica z czarkami – czarki delikatnie podsmażone na patelni nadają jajecznicy jaskrawego koloru i pięknego aromatu. Dla estetyków – składnik obowiązkowy!
• Risotto z pyrelkami – ryż arborio duszony w bulionie z dodatkiem białego wina i podsmażonych hygroforów tworzy kremowe, wiosenne danie z wyższej półki.

Pamiętajmy, by wszystkie dzikie grzyby dobrze obgotować – nawet jadalne mogą powodować dolegliwości żołądkowe, jeśli spożyjemy je na surowo.

Jak przygotować się na majowe grzybobranie?

Jeśli chcesz zacząć swoją wiosenną przygodę z grzybiarstwem, przygotuj się odpowiednio. Oto kilka przydatnych wskazówek:

• Ubierz się stosownie do pogody – maj to czas przejściowy, więc wczesne poranki mogą być chłodne, a trawy mokre od rosy.
• Zabierz ze sobą koszyk i scyzoryk – nie używaj reklamówek, gdyż grzyby się w nich zaparzają. Scyzoryk pomoże delikatnie odciąć grzyb bez niszczenia podłoża.
• Sprawdź prognozę pogody i poziom wilgoci – deszcze w połączeniu z podnoszącą się temperaturą sprzyjają wysypowi grzybów.
• Weź ze sobą atlas grzybów lub aplikację mobilną – nawet doświadczeni grzybiarze czasem się mylą, a technologia może uratować zdrowie.

Choć wiosenne grzybobranie nie jest jeszcze tak popularne jak jesienne wyprawy, to z każdym rokiem zyskuje na zainteresowaniu. Maj to piękny i wdzięczny miesiąc, by połączyć rekreację z kulinarną przyjemnością. Leśne ścieżki zapraszają – warto więc z nich skorzystać!