Jak możemy ustrzec się przed skutkami braku higieny i niewłaściwego przechowywania produktów spożywczych? Oto kluczowe zasady postępowania z żywnością, które zostały przedstawione w ramach unijnej kampanii #Safe2EatEU.
Ty również masz możliwość wpływu na bezpieczeństwo tego, co jesz!
Chociaż za bezpieczeństwo żywności dostępnej na rynku odpowiadają producenci, to od momentu zakupu odpowiedzialność ta spada na nas – konsumentów. Mowa tu o zachowaniu właściwej higieny w kuchni, o odpowiednim przygotowywaniu potraw oraz ich przechowywaniu.
Tymczasem około 60% Europejczyków uważa, że informacje dostępne na temat bezpieczeństwa żywności są zbyt techniczne i trudne do zrozumienia – tak wynika z zeszłorocznego badania przeprowadzonego przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) we współpracy z IPSOS.
W ramach hasła #Safe2EatEU („Jedz bezpiecznie”) EFSA oraz Państwowa Inspekcja Sanitarna dzielą się informacjami o tym, jak o zdrowie swoje i swoich najbliższych zadbać we własnej kuchni oraz podczas zakupów. Warto pamiętać o tych zasadach zwłaszcza teraz, gdyż w sezonie letnim wzrasta ryzyko zakażeń i zatruć pokarmowych.
7 kroków prowadzących do bezpieczeństwa żywności
Oto kilka kluczowych zasad postępowania z żywnością, które mogą znacząco wpłynąć na jej bezpieczeństwo:
- Utrzymanie czystości:
- Mycie rąk przed kontaktem z żywnością, podczas jej przygotowywania, jak i po wyjściu z toalety.
- Regularne mycie i odkażanie powierzchni i sprzętów wykorzystywanych podczas gotowania.
- Ochrona kuchni i żywności przed owadami i innymi zwierzętami.
- Sprawdzanie żywności w sklepie:
- Kontrolowanie, czy produkty nie noszą śladów zepsucia i czy są prawidłowo przechowywane.
- Czytanie etykiet produktów, aby uzyskać informacje o składzie, warunkach przechowywania, dacie przydatności do spożycia i wartości odżywczej.
- Oddzielanie żywności surowej od gotowanej:
- Oddzielanie warzyw i owoców od produktów chemicznych, surowego mięsa, owoców morza czy jaj podczas pakowania zakupów.
- Używanie oddzielnego sprzętu, np. noży i desek do krojenia, dla surowego mięsa.
- Przechowywanie żywności w oddzielnych pojemnikach, aby zapobiec kontaktowi między surową a gotowaną.
- Bezpieczne i dokładne gotowanie:
- Zastosowanie właściwej temperatury podczas obróbki termicznej.
- Doprowadzenie zup i sosów do wrzenia.
- Smażenie lub pieczenie mięsa i ryb do chwili, gdy soki z ich wnętrza nie są różowe.
- Odgrzewanie wcześniej przygotowanej żywności do temperatury powyżej 70°C.
- Utrzymywanie żywności w odpowiedniej temperaturze:
- Schładzanie świeżych produktów w ciągu dwóch godzin od zakupu.
- Zamrażanie żywności, jeśli nie planuje się jej spożycia w ciągu kilku najbliższych dni.
- Prawidłowe mrożenie żywności:
- Przechowywanie żywności mrożonej od 1 do 12 miesięcy, w zależności od jej rodzaju.
- Zamrażanie przed upływem terminu przydatności do spożycia.
- Unikanie ponownego zamrażania produktów po ich rozmrożeniu.
- Używanie bezpiecznej wody i żywności:
- Korzystanie z bezpiecznej wody i wybieranie żywności przygotowanej w bezpieczny sposób, np. pasteryzowane mleko.
- Mycie owoców i warzyw, zwłaszcza jeśli są spożywane na surowo (ale nie mycie surowego mięsa).
- Unikanie spożywania żywności, która utraciła datę przydatności do spożycia.
Te proste zasady mogą znacząco podnieść poziom bezpieczeństwa i higieny w naszych kuchniach, zapewniając zdrowsze posiłki dla nas i naszych rodzin.
Na co się narażamy, kiedy nie dbamy o higienę żywności?
Jak informuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), zaniedbania w higienie żywności mogą skutkować poważnymi chorobami. Warto zwrócić uwagę na alarmujące symptomy związane z zakażeniem pokarmowym, które często obejmują dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak bóle brzucha, biegunka, wymioty, utrata apetytu, osłabienie oraz nudności. Problemy te są szczególnie groźne dla grup ryzyka, takich jak kobiety w ciąży, małe dzieci oraz osoby starsze.
Bakterie najczęściej odpowiedzialne za zatrucia i zakażenia pokarmowe
- Salmonella spp. to najczęstsza przyczyna bakteryjnych zatruć pokarmowych w Polsce, występująca zazwyczaj w mięsie drobiowym, surowych jajach, surowym lub źle pasteryzowanym mleku i produktach mlecznych, a także w wyrobach ciastkarskich oraz przyprawach.
- Gronkowce są najczęstszą przyczyną zatruć gronkowcowych i często znajdują się w wyrobach cukierniczych z kremem, mleku i produktach mlecznych, produktach garmażeryjnych, produktach mięsnych i sałatkach.
- Listeria monocytogenes jest najczęściej obecna w wędlinach pakowanych, rybach wędzonych na zimno, surowym mleku, serach pleśniowych oraz krojonych owocach i warzywach. Wywołuje listeriozę, chorobę z wysokim wskaźnikiem śmiertelności.
- Cronobacter spp. to bakteria szczególnie niebezpieczna dla niemowląt i wcześniaków, z wysokim wskaźnikiem śmiertelności, którą można znaleźć w mleku w proszku i preparatach mlekozastępczych. Rozprzestrzenia się szybko w temperaturze pokojowej, a przed nią można się uchronić przez zachowanie wysokiej higieny, podając dziecku posiłki zaraz po ich przygotowaniu oraz starannie myjąc butelki.
- Campylobacter spp. to bakteria głównie występująca w mięsie, surowym lub źle pasteryzowanym mleku, surowych rybach i owocach morza, a także w nieuzdatnionej lub zanieczyszczonej po uzdatnieniu wodzie pitnej, będąca przyczyną najwięcej zatruć pokarmowych w Unii Europejskiej.
Edukuj się, jedz świadomie i żyj bezpiecznie
Safe2EatEU to czwarta edycja kampanii Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), realizowanej we współpracy z Państwową Inspekcją Sanitarną. W poprzednich latach znana była pod hasłem #EUChooseSafeFood. Kampania powróciła pod nowym szyldem, z misją edukacji na temat bezpieczeństwa żywności i zobowiązaniem do prezentowania naukowych faktów w sposób klarowny, dokładny i przystępny dla wszystkich. EFSA odgrywa kluczową rolę w ustalaniu wymagań mikrobiologicznych, monitoruje bieżącą sytuację i współpracuje z krajami członkowskimi oraz Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), zwłaszcza w przypadkach ognisk zakażeń pokarmowych pochodzących z żywności.
Fot. i oprac. na podst.: mat. prasowe EFSA
