Dawniej krochmal był jednym z najpopularniejszych środków służących do utrzymywania wysokiej higieny oraz estetyki odzieży, pościeli i firan. Z czasem w domach używaliśmy go coraz mniej, nierzadko decydując się na oddawanie prania do popularnych pralni chemicznych. Dziś ten płyn znów wraca do łask i coraz chętniej stawiamy na jego samodzielne przygotowanie we własnym domu. Co ciekawe, wcale nie jest to takie trudne!
Co to jest krochmal?
Zaczynając od tego, co to jest krochmal, trzeba wyjaśnić, że jest to specyficzny płyn wyrabiany ze zmieszania ze sobą wody i skrobi roślinnej. Jego cenne właściwości sprawiają, że różnego rodzaju tkaniny wykrochmalone nim po praniu stają się idealnie gładkie, mniej się gniotą, są lepiej usztywnione i co ważne, nie wchłania się w nie tak łatwo ani kurz, ani wilgoć. Dodatkową zaletą tego płynu jest zapobieganie namnażaniu się bakterii na powierzchni tkanin i dużo prostsze czyszczenie materiałów z tego, czym zostały one zabrudzone. Włókna pokryte krochmalem czyści się łatwiej i szybciej.
Do domowego przygotowania krochmalu stosuje się dziś różne rodzaje skrobi roślinnej. Najpopularniejszą jest oczywiście skrobia ziemniaczana znajdująca się w mące ziemniaczanej, ale równie dobrze krochmal może powstać w oparciu o ryż, a nawet cukier.
Rodzaje krochmalu i sposoby jego rozprowadzania
Większość z nas kojarzy krochmal wyłącznie z jego płynną formą, którą rozprowadza się wprost do pranej pościeli i odzieży, ale nie tylko w takim stanie może one występować. Poza krochmalem płynnym wyróżniamy też inne jego rodzaje:
- Krochmal w sprayu – bardzo wygodny do codziennego, szybkiego stosowania. Ten typ nie wymaga namaczania w nim tkanin, wystarczy je spryskać by zyskać efekt wykrochmalenia. Przydatne np. przy koszulach, które idealnie gładkie muszą być „na już”.
- Krochmal cukrowy – szczególnie polecany do tkanin wykonanych z delikatnego tiulu.
- Syntetyczny krochmal – do kupienia w sklepach formie gotowej. Ten rodzaj krochmalu powstaje na bazie kleju albo soli.
Najczęstsze sposoby rozprowadzania krochmalu to właśnie: namaczanie, pranie i spryskiwanie tkanin.
Do czego wykorzystuje się krochmal?
Z racji na właściwości wygładzające, ułatwiające czyszczenie i hamujące rozwój bakterii, krochmal stosuje się przede wszystkim w przemyśle włókienniczym. Z jego zalet korzystają hotele, zlecające krochmalenie pościeli dla gości, ręczników i narzut, szpitale, dla których wykrochmalona pościel jest gwarantem dobrych warunków higienicznych dla często zmieniających się pacjentów, ale i gospodarstwa domowe. W tych ostatnich krochmal wykorzystuje się m.in. do pościeli, ściereczek kuchennych, ręczników, spodni oraz koszul. Właściwości tego opartego na skrobi płynu docenia się również w:
- Przemyśle spożywczym
- Sektorze papierniczym
- Branży kosmetycznej i farmaceutycznej
- Odlewnictwie metali
Jak stosować krochmal do prania?
O tym, jak stosować krochmal do prania decyduje to, z czego taki krochmal jest zrobiony. Każdorazowo też, proporcje użycia krochmalu do prania mogą inne, zależnie od tego czy chcemy go użyć do firanek, spodni, koszuli, pościeli, małego prania ręcznego czy może całościowego prania ręczników w pralce. Co do zasady materiały o niedużej wielkości np. pojedyncza ściereczka kuchenna czy ręcznik, wymagają użycia mniejszej ilości krochmalu. Przesadzenie z jego dolaniem może zaowocować całkowitym usztywnieniem tkaniny tak, że niemal nie sposób będzie ją zgiąć, a już tym bardziej wykorzystać do swobodnego ścierania naczyń czy noszenia (odzież). W przypadku zastosowania w pralce – niepełna szklanka krochmalu w zupełności wystarczy.
Jak wykrochmalić pościel, obrusy i ubrania?
Pościel, obrusy i ubrania można wykrochmalić na kilka różnych sposobów.
- Moczyć w misce z wodą i krochmalem – najbardziej podstawowa, skuteczna opcja. Najpierw tkaniny pierzemy, a później od razu wkładamy do miski z przygotowanym roztworem. Przez kilkanaście minut moczymy, a później dokładnie wykręcamy lub odwirowujemy w pralce (uwaga: tylko na niskich obrotach!)
- Dodać krochmal do szufladki przeznaczonej na detergent do prania – jeśli używamy krochmalu własnej produkcji (np. z mąki ziemniaczanej czy ryżu), wystarczy niepełna szklanka dodana w momencie płukania prania. Jeśli posiadamy krochmal kupiony w formie gotowej – zawsze zgodnie z zaleceniami producenta tego płynu. W tej opcji również pamiętamy, żeby wirowanie ustawić na małe obroty, gdyż duże niepotrzebnie wypłuczą krochmal i nie dadzą tym samym oczekiwanego efektu gładkości.
- Jeśli mamy do czynienia z delikatnymi tkaninami – nie krochmalimy ich w pralce, tylko stawiamy na ręczne namaczanie.
- Same obrusy najlepiej krochmalić ręcznie lub wykorzystując krochmal w sprayu – wystarczy je skropić jego cienką warstwą, a później dokładnie wyprasować. Nie wrzucamy ich do pralki!
Uwaga: do krochmalenia nadaje się tylko pościel z bawełny i lnu. Poszewki z kory, satyny czy tworzyw sztucznych nie powinny być krochmalone w ogóle.
Krochmal do kąpieli – sposób na łuszczącą się skórę i odparzenia
Mix wody i skrobi roślinnej, czyli krochmal świetnie nadaje się do kąpieli – to m.in. sposób na łuszczącą się skórę i odparzenia. Dawniej stosowany był do kąpania niemowląt, a dziś z racji na jego naturalny skład, to rozwiązanie wraca do mody i sięga się po nie coraz częściej. Kąpiel w krochmalu pomaga na zaczerwienienia skóry, odparzenia pieluszkowe u dzieci oraz wspiera łagodzenie objawów AZS u najmłodszych.
Do przygotowania takiej kąpieli przygotowujemy: wodę i mąkę ziemniaczaną. 2 łyżki stołowe mąki rozpuszczamy w 2 szklankach wody, tak by nie było żadnych grudek. Całość wlewamy do wanny, w której znajduje się 6 litrów cieplej wody (mniej więcej o temperaturze 37-38 stopni). Kiedy całość lekko ostygnie i osiągnie temperaturę, w której zwykle kąpiemy dziecko, możemy już włożyć malucha do środka.
Krochmal na twarz – idealny na wypryski, trądzik i ciemieniuchę
W stosowaniu kosmetycznych bardzo często sięga się po krochmal na twarz – jest on idealny na wypryski, problemy z trądzikiem oraz ciemieniuchę. W tym przypadku najlepsza metodą zastosowania będzie nasączenie wacika krochmalem i przemywanie nim skóry twarzy tam, gdzie występuje problem. Trądzik, zaczerwienienia, nieładne wypryski i inne miejsca chorobowo zmienione, będą po takiej „kuracji krochmalem” bardzo dobrze wyglądać.
Mieszankę przygotowujemy tak, jak do kąpieli noworodka, przy czym sam wacik moczymy w miseczce, w której w dwóch szklankach wody rozpuściliśmy 2 łyżki mąki ziemniaczanej.
Co zamiast krochmalu?
Bardzo często zamiast krochmalu wykorzystuje się mieszaninę wody z cukrem. Niektórzy określają tak powstały płyn mianem „sztucznego krochmalu”, bo nie jest on oparty na skrobi roślinnej, a inni twierdzą wręcz, że wcale nie jest to krochmal, ale skoro działa, to dlaczego nie skorzystać? Cukier dodany do prania na etapie jego płukania działa na podobnej do krochmalu zasadzie, ale jest nieco mniej sztywny i nie ma tak dużych właściwości hamujących namnażanie się bakterii na tkaninach.
