Dwie godziny jazdy samochodem od stolicy znajduje się Nadbużański Park Krajobrazowy, kraina pełna kontrastów – suchych i piaszczystych wydm graniczących z torfowiskami oraz podmokłych lasów sąsiadujących z borami sosnowymi. W meandrach rzeki Bug pełnej dzikich wysp, stromych skarp i starorzeczy zdecydowanie odnajdą się miłośnicy spływów kajakowych, rowerowych rajdów i pieszej włóczęgi, a miłośnicy historii mogą wybrać się do zamku w Liwie, pałacu w Starejwsi oraz bazyliki i miasteczka Węgrów.
Nadbużański Park Krajobrazowy — informacje ogólne
Nadbużański Park Krajobrazowy założony został 23 lata temu, celem ochrony unikatowego krajobrazu rzeki Bug. Jest jednym z największych parków krajobrazowych w Polsce. Położony jest w środkowo-wschodniej części województwa mazowieckiego, a swym zasięgiem obejmuje lewobrzeżną część doliny Dolnego Bugu od ujścia rzeki Tocznej w miejscowości Drażniew (w gminie Korczew) do ujścia Liwca w pobliżu Kamieńczyka (w gminie Łochów), a także fragment dolnej Narwi. Obecnie powierzchnia Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego wynosi 74.136,50 ha, a razem z otuliną 113.671,70 ha.
Na terenie Parku znajdują się objęte ochroną tereny nadrzeczne meandrujących, nizinnych rzek: Bugu, Narwi i Liwca, z licznymi starorzeczami i wyspami, dobrze wykształcone tarasy zalewowe, torfowiska, nadrzeczne lasy łęgowe, łąki i pastwiska, kompleksy wydmowe oraz duże kompleksy leśne Puszczy Białej, Lasów Łochowskich, Lasów Ceranowskich i Lasów Miedzyńskich.
Obficie porastające ziemię lasy dają schronienie łosiom, jeleniom, sarnom, dzikom, borsukom i lisom, a także bobrom i wydrom. Największą jednak grupę zwierząt reprezentowaną przez około 200 gatunków stanowią ptaki, m.in. żuraw, bocian czarny, kraska, orlik krzykliwy, kania czarna, kobuz, cietrzew, batalion. Stwierdzono tu także występowanie 1.300 gatunków roślin, również chronionych i rzadkich. Należą do nich czarcikęsik Kluka, goździniec okółkowy, jastrzębiec gruczołowaty, lepnica litewska, sasanka Tekli, tajęża jednostronna, widłak cyprysowy, widłak wroniec.
Nadbużański Park Krajobrazowy — scieżki przyrodnicze
Na terenie Parku poprowadzono ścieżki edukacyjno-przyrodnicze, które pozwalają poznać jego najciekawsze zakątki przyrodnicze, jak i zabytkowe miejsca. Oto najciekawsze z nich::
- Huta Gruszczyno – Treblinka (31 km)
Trasę najlepiej pokonać na rowerze. Prowadzi ona wokół Jeziora Kałęczyńskiego, a następnie przez miejscowości Stoczek, Miedznę i Kosów Lacki, ukazując tradycyjną zabudowę mazowieckich wsi. Przystanek końcowy to dawny obóz zagłady w Treblince.
- Jeziorka Kałęczyńskie (9 km)
Trasa rozpoczyna się we wsi Huta Gruszczyno i biegnie przez rezerwat „Moczydło”. Jej największą atrakcją są niewielkie zbiorniki wodne będące pozostałością po dawnych jeziorach polodowcowych.
- Jerzyska (3 km)
Trasa rozpoczyna się przy leśniczówce Jerzyska i biegnie wzdłuż Kanału Łojewskiego i rezerwatu Jegiel.
- Torfowisko Kules (1,6 km)
Trasa rozpoczyna się we wsi Sadowne i prowadzi przez torfowisko, gdzie żyją rzadkie gatunki ptaków i motyli.
- Ścieżką Śladem bocianich gniazd (18 km)
Trasa daje możliwość zobaczenia 120 gniazd bociana białego. Punkt startowy znajduje się w Morzyczynie Włościańskim.
Nadbużański Park Krajobrazowy — atrakcje
Miasto Drohiczyn
W Drohiczynie koniecznie należy wspiąć się na słynną Zamkową Górę, z której rozciąga się wspaniała panorama doliny Bugu. Dawniej znajdował się tu zamek, który niestety nie przetrwał do czasów współczesnych.Warto także zobaczyć trzy zespoły klasztorne z kościołami oraz klasycystyczną cerkiew św. Mikołaja. Kolejną atrakcją miasta jest Nadbużański Park Historyczno-Kulturowy, którego zbiory z pewnością zachwycą miłośników historii czy etnografii. Również amatorzy jednośladów i kajaków nie pożałują wyprawy do Drohiczyna. W jednym z budynków parku znajduje się wystawa starych motocykli, a jedyne w Polsce Muzeum Kajakarstwa prezentuje bogate zbiory kajaków sprowadzonych tutaj z całego kraju.
Miasto Ciechanowiec
To jedno z najstarszych miast na Podlasiu. Ulokowane po dwóch stronach rzeki Nurzec, zachwyca średniowiecznym układem ulic, który przypomina nieco rozciągnięte wzdłuż Nurca wrzeciono, co zaobserwować można z lotu ptaka. Ciechanowiec słynie z Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka, w którym znajduje się aż 28 000 eksponatów. Z 9 działów najciekawszym jest Dział Budownictwa Wiejskiego, czyli skansen. Obejrzeć tu można stare, drewniane, wiejskie budynki pochodzące z pogranicza Mazowsza i Podlasia, i prezentowane w nich zbiory etnograficzne, ilustrujące życie codzienne mieszkańców wsi i dawne rzemiosło. Na terenie muzeum hodowane są kury zielononóżki kuropatwiane, owce wrzosówki i świniarki.
Po wizycie w skansenie warto odwiedzić barokowy kościół pw. Trójcy Przenajświętszej, ufundowany w XVIII w. przez Franciszka Ossolińskiego, oraz cerkiew prawosławną pw. Wniebowstąpienia Pańskiego z imponującą kopułą.
Miejscowość Sterdynia
W miejscowości Sterdynia ulokowanej na niewielkim wzniesieniu, znajduje się utrzymany w barokowym stylu okazały zespół pałacowo-parkowy. W skład kompleksu, otoczonego parkiem w stylu angielskim o powierzchni 12 hektarów, wchodzi Pałac Ossolińskich, dwie stylowe oficyny oraz spichlerz.
Obecnie znajduje się tutaj centrum konferencyjne z bazą noclegową ze SPA, miodosytnią, pubem i staropolską karczmą. Na odwiedzających czekają atrakcje takie jak degustacja miodów, wizyta w skansenie, szkolenia savoir-vivre, degustacje cygar czy też nauka fechtunku z turniejem szermierczym.
Naprzeciw głównej bramy stoi kapliczka z końca XVIII w. z figurą przedstawiającą św. Floriana. W Sterdyni znajduje się również późnobarokowy kościół pw. św. Anny, wybudowany w latach 1779–1783.
Miejscowość Ceranów
Nazwa miejscowości pochodzi od gatunku kaczek nazywanych cyrankami, które licznie gnieżdżą się na mokradłach otaczających wieś od strony wschodniej.
W Ceranowie znajduje się kilka budynków o ciekawej architekturze, m.in. pałac z 1877 r., który, niestety, spłonął w latach 50. XX w. Pałac odbudowano i obecnie mieści się w nim szkoła podstawowa oraz gimnazjum. Do pałacu prowadzi zabytkowa, lipowa aleja. Kolejny ciekawy budynek to neogotycki kościół z czerwonej cegły pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, gdzie obejrzeć można przedmioty będące śladem rzemieślniczej i rękodzielniczej twórczości z XIX w. Kościół został wybudowany w latach 1872–1875, kosztem dziedzica Ceranowa – Ludwika Górskiego i jego żony Pauliny z Krasińskich. W głównym ołtarzu znajdują się relikwie Świętego Krzyża. Warto też zwrócić uwagę na wyposażenie świątyni, w tym piękne witraże oraz żyrandole.
Miasto Brok
Malowniczo położone na wysokim brzegu Bugu miasto Brok, z przestronną plażą, czystym powietrzem oraz sosnowymi lasami w okolicy, to idealne miejsce na wypoczynek. Miasto oferuje pokaźną bazę noclegową, to także idealny punkt wypadowy dla pieszych, rowerowych, a nawet konnych wycieczek.
Na uwagę zasługuje renesansowy kościół z XVI w., który zaprojektował Jan Baptysta Wenecjanin, w którym zachwyca nawa kościoła oraz prezbiterium, pokryte pięknym kolebkowym sklepieniem, udekorowanym ozdobną sztukaterią, główny ołtarz św. Andrzeja oraz boczny ołtarz w kształcie Drzewa Jessego.
W Broku znajdują się także ruiny zamku biskupów płockich oraz żydowski cmentarz z końca XVIII w.
