Co to jest piołun i dlaczego warto robić z niego nalewkę?
Piołun (Artemisia absinthium) to roślina z rodziny astrowatych, znana od wieków w ziołolecznictwie ludowym. Charakteryzuje się intensywnym zapachem, gorzkim smakiem i silnym działaniem bakteriobójczym oraz przeciwpasożytniczym. W dawnych czasach piołun był ceniony przede wszystkim za swoje właściwości wzmacniające organizm, wspomagające trawienie oraz oczyszczające. Dzisiaj coraz więcej osób wraca do naturalnych metod leczenia – także poprzez przygotowywanie domowych nalewek, takich jak nalewka z piołunu.
Choć piołun kojarzony jest głównie z absyntem, legendarnym trunkiem artystów XIX wieku, to jego bardziej subtelną, leczniczą wersją jest właśnie nalewka, którą można z powodzeniem zrobić w domu. Odpowiednio przygotowana, zachwyca intensywnym aromatem oraz naturalnym działaniem prozdrowotnym.
Jakie właściwości zdrowotne posiada nalewka z piołunu?
Nalewka z piołunu to coś więcej niż ziołowy alkohol – to domowy środek o szerokim spektrum działania. Oto najważniejsze właściwości lecznicze tego trunku:
- Wspomaganie trawienia – goryczki zawarte w piołunie pobudzają wydzielanie soków trawiennych, dzięki czemu pomaga on przy niestrawności, wzdęciach i braku apetytu.
- Działanie przeciwpasożytnicze – piołun jest znany ze swojej skuteczności w walce z pasożytami jelitowymi, takimi jak owsiki, tasiemce, czy glisty.
- Działanie odkażające – dzięki zawartości naturalnych olejków eterycznych, nalewka ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.
- Właściwości wzmacniające – stosowana w niewielkich ilościach poprawia ogólną odporność organizmu i dodaje energii.
- Pomoc przy bólach menstruacyjnych – nalewka może działać rozkurczowo i łagodzić bóle miesiączkowe.
Przepis na domową nalewkę z piołunu krok po kroku
Przygotowanie nalewki nie jest trudne, wymaga jedynie cierpliwości i dobrej jakości składników. Oto tradycyjny przepis, który można zmodyfikować wedle własnych preferencji smakowych:
Składniki:
- 15-20 g suszonego ziela piołunu (lub garść świeżego – uważnie dozować!)
- 500 ml spirytusu 70%
- 250 ml przegotowanej wody
- 50-100 g miodu lub cukru (opcjonalnie, do złagodzenia goryczy)
- Dodatki (opcjonalnie): skórka z cytryny, liść laurowy, goździki, anyż, mięta
Sposób przygotowania:
- Do szklanego słoja wsyp piołun i ewentualne przyprawy (w niewielkich ilościach).
- Zalej mieszankę alkoholem i wodą, zakręć słoik i odstaw w ciemne miejsce na 2-3 tygodnie. Codziennie wstrząśnij naczyniem.
- Po upływie tego czasu przecedź nalewkę przez gazę lub filtr, by pozbyć się ziół.
- Dodaj miód lub cukier do smaku i pozostaw nalewkę na kolejne 5-7 dni, aby smaki się przegryzły.
- Przelej do butelek z ciemnego szkła, oznacz datą i przechowuj w chłodnym miejscu.
Gotowa nalewka ma charakterystyczny, gorzko-ziołowy smak i mocny aromat. Dzięki piołunowi ma głęboki zielony lub bursztynowy kolor, zależnie od długości maceracji i zastosowanych dodatków.
Jak dawkować nalewkę z piołunu? Bezpieczne stosowanie
Ze względu na wysoką zawartość aktywnych substancji, nalewkę z piołunu należy stosować rozważnie. Oto kilka wskazówek dotyczących dawkowania:
- Profilaktycznie – 1 łyżeczka dziennie (najlepiej 15 minut przed posiłkiem).
- Przy dolegliwościach trawiennych – 1 łyżeczka 2–3 razy dziennie przez maksymalnie 7 dni.
- Kuracja przeciwpasożytnicza – w porozumieniu z fitoterapeutą lub lekarzem.
Nie należy przyjmować nalewki przez dłuższy czas, ponieważ długotrwałe stosowanie może obciążyć wątrobę i układ nerwowy. Piołun zawiera tujon – substancję psychoaktywną, która w dużych ilościach może być toksyczna. Dlatego osoby z chorobami wątroby, kobiety w ciąży oraz dzieci powinny jej unikać.
Gdzie kupić piołun i na co zwracać uwagę przy zakupie?
Dobry piołun to podstawa skutecznej nalewki. Można go znaleźć w aptekach, sklepach zielarskich lub przez internet. Warto wybierać susz pochodzący z ekologicznych upraw lub od sprawdzonych lokalnych dostawców. Najlepiej kupować piołun w całości (nie mielony), co pozwala zachować pełnię jego aromatu i właściwości.
Jeśli masz dostęp do ogrodu lub łąki, możesz także zebrać piołun samodzielnie. Najlepiej zrobić to w słoneczny dzień, ścinając wierzchołki roślin w pełni kwitnienia (lipiec – sierpień). Po zebraniu susz ziele w przewiewnym i zacienionym miejscu.
Piołun w kulturze i historii – od leczniczego ziela do legendy absyntu
Piołun od wieków fascynował ludzi – zarówno jako roślina lecznicza, jak i magiczna. Starożytni Egipcjanie używali go do balsamowania, Rzymianie jako antidotum na trucizny, a w średniowieczu stosowano go przeciwko złym duchom i urokom. Znany był też w polskiej medycynie ludowej jako „ziele Marii” – ceniono go za oczyszczające właściwości, zarówno ciała, jak i ducha.
Najsłynniejszym chyba zastosowaniem piołunu jest produkcja absyntu – zielonego, wysokoprocentowego trunku, który zdobył ogromną popularność wśród artystów końca XIX wieku. Choć zakazano go w wielu krajach z powodu przypisywanego mu działania halucynogennego, dziś wiemy, że w umiarkowanych ilościach piołun nie powoduje uzależnień ani zaburzeń psychicznych. Dlatego też powróciła moda na wykorzystanie piołunu w formie łagodniejszych naparów czy nalewek.
Dlaczego warto sięgnąć po nalewkę z piołunu dzisiaj?
W dobie coraz większego zainteresowania naturalną medycyną, nalewka z piołunu staje się remedium idealnie wpisującym się w codzienną profilaktykę. To nie tylko smakowy powrót do tradycji, ale również skuteczny środek na poprawę trawienia, wzmocnienie odporności i walkę z pasożytami.
Choć piołun to roślina o silnym działaniu, przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności, może być cennym dodatkiem do domowej apteczki. Przygotowana samodzielnie nalewka nie tylko zachowa pełnię naturalnych właściwości ziela, ale też pozwoli poczuć dumę z tworzenia – zgodnego z duchem naszych przodków – zdrowotnego trunku o wyjątkowym charakterze.

Cześć, nazywam się Marcel i od lat pasjonuję się tematyką wnętrz, ogrodów i szeroko pojętego designu. Na moim blogu znajdziecie wiele ciekawych inspiracji oraz pomysłów.