Niecieprki to rodzaj roślin kwiatowych należących do rodziny Balsaminaceae. Są popularne ze względu na jasne i kolorowe kwiaty, które występują w różnych odcieniach i mogą kwitnąć przez cały rok. Nazwa Impatiens pochodzi od łacińskiego słowa „niecierpliwy”, które odnosi się do wybuchowych kapsułek z nasionami rośliny, które pękają po dotknięciu. Niecierpki pochodzą z Afryki, ale zostały wprowadzone do wielu części świata jako rośliny ozdobne. Są łatwe w uprawie i pielęgnacji, co czyni je ulubionymi wśród ogrodników.
Niecierpek – gatunki
Niecierpek jest jedną z najliczniejszych gatunkowo roślin zielnych, które z powodzeniem można uprawiać zarówno w domu, jak i w ogrodzie. Liczy sobie ponad 850 gatunków, , które można znaleźć w umiarkowanych i tropikalnych regionach świata.
Większość gatunków niecierpka to jednoroczne lub wieloletnie zioła, chociaż niektóre to krzewy lub małe drzewa. Rośliny zazwyczaj mają soczyste łodygi, naprzemienne liście i efektowne, jaskrawo kolorowe kwiaty, które wahają się od białego do różowego, czerwonego, pomarańczowego i fioletowego. Każdy z nich różni się kolorem kwiatów, kształtem liści i czasem kwitnienia.
Najpopularniejszym gatunkiem niecierpka jest niecierpek walleriana, który jest również znany jako ruchliwa Lizzie lub nietykalna. Gatunek ten jest delikatną byliną, która jest uprawiana jako roślina jednoroczna w chłodniejszym klimacie. Może dorastać do 60 cm wysokości i ma smukłe łodygi z jajowatymi lub eliptycznymi liśćmi o jasnozielonym kolorze. Kwiaty Impatiens walleriana mogą być pojedyncze lub podwójne i zazwyczaj są białe, różowe, czerwone, fioletowe lub pomarańczowe. Mają ostrogę z tyłu kwiatu, która nadaje im charakterystyczny kształt.
Niecierpek – wymagania
Niecierpki są popularne jako rośliny rabatowe i są powszechnie stosowane w wiszących koszach, skrzynkach okiennych i pojemnikach. Są również używane jako rośliny domowe, gdzie mogą dodać koloru i życia do każdego pomieszczenia. Niecierpki preferują miejsca zacienione lub częściowo zacienione z dobrze przepuszczalną glebą. Wymagają regularnego podlewania, zwłaszcza w czasie upałów, ale nie należy ich przelewać, ponieważ może to spowodować gnicie korzeni. Nawóz można stosować co 2-3 tygodnie w okresie wegetacji, aby promować zdrowy wzrost i kwitnienie.
Niecierpek – choroby
Jednym z najbardziej znaczących zagrożeń dla niecierpka jest mączniak rzekomy, który jest chorobą grzybiczą atakującą liście i łodygi rośliny. Może powodować żółknięcie, więdnięcie i opadanie liści, co może prowadzić do śmierci rośliny. Mączniak rzekomy jest wysoce zaraźliwy i może się szybko rozprzestrzeniać, zwłaszcza w wilgotnych i mokrych warunkach. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się mączniaka rzekomego, zaleca się unikanie przepełnienia roślin, zapewnienie dobrej cyrkulacji powietrza i natychmiastowe usuwanie zainfekowanych roślin.
Z racji na swoją inwazyjność bardzo szybko się rozprzestrzenia i mnoży, dlatego jest niezwykle ceniony wszędzie tam, gdzie chcemy mieć autentyczne dywany kwiatowe. Świetnie wygląda na łąkach, przy płotach, na otwartych teren z dostępem do sadzawek czy tworzonych sztucznie akwenów oraz w innych miejscach o podwyższonej wilgotności.
Kiedy siać niecierpek?
Wybrany gatunek niecierpka, najlepiej z tych, które wyjątkowo dobrze przyjmują się w polskich warunkach (tu uwaga: część z nich rośnie tylko w Azji i Afryce i jest je u nas trudniej uprawiać), najlepiej siać w marcu i to w biorąc pod uwagę siew szklarniowy lub pod osłonami. Ten kwiat lubi wilgoć, ale nie przepada za mocnymi mrozami, dlatego pierwszy zasiew najlepiej wykonać właśnie pod osłoną, w ciepłej szklarni – do skrzynek.
Ziemia do niecierpka: można postawić na gotowe mieszanki przeznaczone ogólnie do wysiewu różnych nasion, ale i na ziemią liściową, wypełnioną dobrze torfem i piaskiem. Ten typ lubi glebę przepuszczalną i dobrze trzymającą wilgoć, dlatego należy mu ją zapewnić.
Podlewanie: klucz do pięknej uprawy! Niedobory wody są dla niecierpków prostą drogą do więdnięcia, opadania liści, zaniku kwiatostanu i uszkodzenia korzeni. Jeśli zamierzy je trzymać w domowych doniczkach, to o nawadnianiu nie powinniśmy zapominać. Dobrze jest też zraszać je wodą wtedy, gdy stanowią np. ciąg ozdobnych w ogrodzie, a panuje akurat czas suszy. Odwdzięczą się pięknymi kwiatami.
Stanowisko: półcieniste. Rośliny lubią słońce, ale nie na tyle, żeby wsadzać je na zupełnie otwartej przestrzeni bez dostępu do wody. Słoneczne stanowiska z operowaniem na nich promieni przez cały dzień – zdecydowanie odradzane.
Nawożenie: tak, ale nie w okresie od września do kwietnia. Dla roślin jest to czas spoczynku i nie powinno się w tym czasie ich zasilać. Najlepiej zastosować nawozy do roślin balkonowych oraz kwitnących – uniwersalne, lub jeśli sprzedawca podpowie coś typowo do niecierpków, to właśnie takie.
W uprawie warto przemyśleć różne odmiany tak, by siejąc je blisko siebie na otwartych przestrzeniach, uzyskać efektowną kolorystykę. W sklepach ogrodniczy dostaniemy m.in. odmiany bordowe, kremowe, żółte, białe, pomarańczowe, różowe, liliowe, czerwone, łososiowe, fioletowe, a nawet, ci ciekawe – wielobarwne. Zestawienie ich ze sobą robi wrażenie!
