Marzenie o pięknych warzywach prosto z własnego, pieczołowicie uprawianego ogródka mogą skutecznie odebrać nam nornice. Te małe, zwinne szkodniki nie tylko przekopują pod uprawami tunele, sprawiając, że roślina w nie wpada i obumiera, ale i podgryzają korzenie, przez co warzywa nie mają szans się poprawnie rozwinąć. Co robić gdy mamy nornice w ogrodzie? Jak pozbyć się tego uciążliwego szkodnika? Podpowiadamy!

Co to są nornice?

Zaczynając od samego początku: co to są nornice? To małe ssaki należące do podrodziny karczowników, której nazwę od razu możemy skojarzyć z „karczowaniem”. Nornice przekopując się pod płytką warstwą ziemi, tuż pod warzywnymi uprawami sieją w nich spustoszenie, dosłownie karczując ten obszar. Ten niewielki, bo osiągający długość 85-135 mm szkodnik, posiada masę ciała ledwie 14,5 do 61 gram i wyróżnia się długim ogonem (21-72 milimetry). Wizualnie jest bardzo podobny do myszy, ale w przeciwieństwie do niej nie szuka jedzenia w domach, a poza nimi.

Nornice żerują w ogrodach warzywnych, na trawnikach, w lasach, łąkach oraz na nieużytkach. Dodatkowo, prowadzą typowy nocny tryb życia, dlatego niezwykle ciężko jest je wyłapać za dnia, za to z rana efekty ich nocnej pracy widać niemal od razu!

Szkodnik ten jest wytrawnym budowniczym – pod ziemią tworzy skomplikowany system tuneli i korytarzy, które prowadzą go od jednego posiłku do drugiego, potrafi się świetnie wspinać i uszkadza zarówno rośliny uprawne, niskie, jak i drzewa.

Jak rozpoznać obecność nornic?

Prawdopodobnie zanim dostrzeżemy pierwszą nornice biegającą po naszym ogrodzie lub nerwowo wystawiającą głowę z ziemi, najpierw zauważymy szkody, jakie wyrządziła. To małe szaro-rudawe zwierzę doskonale chowa się na tle kolorów ziemi i natury, dlatego niełatwo jest je wypatrzyć. Ma czarne oczy w kształcie koralików, dość duże uszy, różowy nos i charakterystycznie zaostrzony pyszczek, który pozwala mu łatwiej sięgać po jedzenie. Nornice w ogrodzie, podobnie jak i te łąkowe cechuje długi, dwubarwny ogon, który w przeciwieństwie do ciała ssaka, jest prawie pozbawiony owłosienia. Jak rozpoznać obecność nornic? Wystarczy spojrzeć na:

  • Drobne otwory w ogrodowej ziemi – często pojawiające się dopiero po ich nadepnięciu
  • Rośliny, które wyglądają jakby zapadły się do środka grządek
  • Opuszczone liście marchwi, pietruszki, pora czy fasolki szparagowej – opadające na boki i nietrzymające się podłoża

Wszystkie te sygnały świadczą o tym, że w uprawianej przez nas ziemi są już dziesiątki metrów podziemnych korytarzy wydrążonych przez nornice.

Jakie szkody powodują nornice?

Z racji na swoje żywieniowe preferencje i tryb życia, który można określić „chomikowym”, nornice wyrządzają w ogrodzie duże szkody. Atakują kwiaty, krzewy, drzewa, sady owocowe, rabatki warzywne ale i potrafią zdewastować trawnik. Co gorsza, te ssaki dość szybko się rozmnażają, a tylko jedna samiczka nornicy potrafi rocznie sprowadzić na świat dwadzieścia młodych, tworząc swoisty „klan” niszczący przydomowy ogród. Jakie szkody powodują nornice?

  • Osłabiają podłoże dla wzrostu roślin poprzez kopanie w nim bardzo rozbudowanych tuneli podziemnych.
  • Uszkadzają system korzeniowy warzyw i krzewów, sprawiając że nie są one w stanie pobierać wody z gruntu i zaczynają usychać
  • Prowadzą do wysuszenia i obumarcia roślin, ze szczególnym wskazaniem na lubiane przez nie kwiaty cebulowe – tulipany, żonkile i lilie
  • Nadgryzają rośliny zarówno od korzenia, jak i na pąkach, liściach, kłączach, a jeśli mimo to jakimś cudem roślina przetrwa – to dobiorą się również do jej owoców
  • Obgryzają korę drzew, narażając je na podatność na choroby grzybowe i bakteryjne

Ciekawostka: nornice mogą być również zagrożeniem dla człowieka i nie chodzi tu o ich zęby, bo atakować się boją, a o roznoszone wirusy. Nornica może być nosicielem tzw. hantawirusa, prowadzącego u człowieka nawet do niewydolności nerek i krwotocznej gorączki. To dlatego walka z nornicami wymaga ubierania grubych rękawic ochronnych, tak by nie zetknąć się z potencjalnym wirusem np. w czasie ugryzienia.

Rodzaje nornic 

Istnieje sześć głównych odmian nornic, z których w Polsce najczęściej występującą jest nornica ruda. Jeśli w ogrodzie zadomowiły nam się te ssaki, to z prawdopodobieństwem 99% są to właśnie nornice rude – jedne z najmniejszych ssaków w całej rodzinie tych zwierząt.

Rodzaje nornic:

  • Ruda – najpowszechniejsza
  • Rudogrzbieta
  • Kalifornijska
  • Tienszańska
  • Górzak wielkouchy

Pokarm: czym się żywi nornica?

Wiele osób, licząc, że nornic uda się pozbyć z ogrodu, ograniczając im dostęp do jedzenia, jest zaskoczona, kiedy okazuje się to niemożliwe. Dlaczego? Z powodu wszechstronności żywieniowej tego małego ssaka. Dla niego w przydomowych ogrodach żywności jest tak wiele, że nierealne jest „odcięcie go” od jedzenia. Czym żywi się nornica?

  • Roślinami – w większości, ale i zwierzętami!
  • Pożywieniem znajdującym się pod ziemią (korzenie, pierwsze pędy, drobne robaki, pędraki) i tym, które rośnie nad podłożem (łodygi roślin, kłącza, pąki, nasiona, liście, owoce)
  • Bezkręgowcami – owady, larwy i dżdżownice. Tu ważne: zjadając dżdżownice żyjące pod ziemią warzywniaka, prowadzi do wyjałowienia gleby, co dla wzrostu roślin jest katastrofalne. To właśnie dżdżownice spulchniają i użyźniają glebę, a nornica kopiąc swoje podziemne tunele, zwyczajnie je zjada

Zimą nornice żywią się najczęściej tym, co pozostaje po wiosenno-letnich uprawach. Dodatkowo obgryzają korę drzew, osłabiając je jeszcze w czasie mrozów i narażając na przeniknięcie w głąb drzewa bakterii i grzybów.

Metody zabezpieczenia przed nornicami – czego nie lubi nornica?

Pierwszym krokiem, który pozwoli uchronić obręb ogrodu przed inwazją nornic jest profilaktyka. Sprawdzamy, czego nie lubi nornice i jakie warunki bytowe nie są przez nią mile widziane i dokładnie takie wprowadzamy do ogrodu. Są to:

  • Utrzymywanie w ogrodzie maksymalnego porządku – regularne odchwaszczanie i umieszczanie resztek roślin i żywności w kompostownikach, a nie zostawienie ich wprost na gruncie. Podobnie można się ich pozbyć do koszy na odpady zielone – w miejsca, w których nornicom będzie trudno taką gotową do spożycia żywność znaleźć.
  • Regularne koszenie trawników – hałas i niska trawa zniechęcają szkodniki do kopania pod spodem tuneli
  • Ograniczenie wysokości ściółki – nornice lubią ściółkę wysoką, dlatego nie twórzmy takiej, by ich nie zachęcić
  • Wsadzanie roślin cebulowych do donic, a nie do gruntu – w gruncie ssaki szybko je wyczują, a ponieważ lubią ich smak, zaczną tworzyć pod nimi systemu korytarzy do wygodnego podgryzania korzeni
  • Montowanie siatek na krety – bezpośrednio pod uprawami. Ssak nie przegryzie siatki, a więc nie będzie mógł się dobrać do warzyw i innych upraw. Siatkę wkopuje się na 10 cm w głąb warstwy ziemi i mocuje tak, żeby się nie przesuwała
  • Zabezpieczenie kory drzew – również można do tego wykorzystać specjalne siatki
  • Sadzenie roślin, których nornice nie lubią – są to m.in. czosnek niedźwiedzi, mięta, wilczomlecz, czarna porzeczka, szachownica cesarska i nostrzyk. Ich intensywny zapach skutecznie wypłasza nornice, dlatego warto je sadzić w pobliżu upraw czy drzewek owocowych.

Jak stosować cynamon na nornice?

Bardzo skutecznym patentem odstraszającym nornice jest cynamon – przyprawa, którą z pewnością w domu posiadamy. Charakterystyczny zapach odstrasza szkodniki, sprawiając, że trzymają się od miejsc, w których go wyczuły z daleka. Jak stosować cynamon na nornice? Najlepiej wsypując go do korytarzy wydrążonych przez szkodnika pod ziemią. Jeszcze lepiej, jeśli znajdziemy gniazdo nornic i to właśnie je cynamonem posypiemy. Szansa na wyniesienie się tych ssaków z ogrodu jest wówczas spora!

Jak pozbyć się nornic w ogrodzie?

Podstawowymi sposobami na to, jak pozbyć się nornic w ogrodzie są opcje odstraszające, profilaktyczne, chemiczne oraz wyłapywanie nornic przy pomocy specjalnych pułapek. Jeżeli tych szkodników jeszcze na terenie działki nie mamy – warto najpierw zadbać o działania profilaktyczne, tak by zmniejszyć chęć tych szkodników do zadomowienia się właśnie na naszym terenie. Dopiero gdy jesteśmy pewni, że nornice opanowały ogród – należy przystąpić do ich zwalczania innymi metodami niż te czysto zapobiegawcze.

Jakie są najlepsze, poza profilaktyczne metody na zwalczanie nornic?

Niechemiczne zwalczanie nornic – pozwala na ich odstraszenie lub eliminację bez użycia preparatów nasączonych środkami chemicznymi.

  • Dźwiękowe odstraszacze szkodników. W sklepach ogrodniczych zakupimy np. elektroniczne odstraszacze, których zadaniem jest emitowanie dźwięków drażniących i straszących nornice, wskutek czego nie są one w stanie poszukiwać jedzenia i żyć spokojnie. Urządzenia takie mają zmienną częstotliwość między 400 a 1000 Hz i są rozmieszczane w różnych punktach ogrodu. Zasięg działania – nawet do tysiąca metrów sprawia, że nornice z kilku stron atakowane są znienawidzonymi dźwiękami i uciekają, trafiając na kolejne płoszące je dźwięki. Elektroniczne odstraszacze są skuteczne, ale nie tanie (średnio zapłacimy za nie powyżej 100 zł sztuka). Można je zastąpić domowej roboty konstrukcjami (np. butelki wbite na metalowy pręt i hałasujące pod wpływem wiatru), ale już częstotliwość dźwięku i tym samym skuteczność takich konstrukcji jest o wiele mniejsza.
  • Żywołapki. Specjalne pułapki do odławiania żywych nornic – złapane w ten sposób zwierzę wywozi się daleko do lasu, z którego po pierwsze nie będzie potrafiło wrócić, a po drugie – znajdzie tam odpowiednie warunki do przetrwania. Żywołapki mają kształtnych znanych nornicy tuneli/rurek, do których wsypuje się nasiona czy inne wabiące przysmaki.
  • Pułapki uśmiercające. To profesjonalnie wykonane potrzaski i gilotyny – nornica po wpadnięciu w pułapkę traci życie wskutek uruchomionej zapadki, ściśnięcia lub ostrza. Zwykle wkłada się je do tuneli, które szkodniki drążą pod ziemią i tam pułapka „czeka” na swoją ofiarę.
  • Naturalne opryski na nornice. Środki oparte na bezpiecznych dla środowiska i gleby olejkach nielubianych przez tego szkodnika. Oprysk wykonuje się bezpośrednio na grunt, a olejek przenika w głąb gleby, sprawiając że nornice uciekają – będąc nim otoczone od góry i nie chcą już jeść korzeni, które przesiąkły zapachem tych olejków. Oprysk można też wstrzykiwać wprost do wydrążonych tuneli – jeśli znajdziemy ich wejście.

Chemiczne zwalczanie nornic – działania prowadzące do eksterminacji szkodników i oparte na preparatach o składzie chemicznym, dobranym typowo do zwalczania uciążliwych nornic. Środki chemiczne stosuje się najczęściej w przypadku zmasowanych inwazji szkodników, których w inny sposób nie da się usunąć.

  • Gazowanie karbidem. Szkodliwy dla życia nornic gaz – najczęściej karbid, wpuszczany jest do nor i tuneli, wskutek czego zagazowaniu ulega cała populacja znajdujących się tam nornic. Dla większej skuteczności warto rozkopać kopce utworzone przez nornice na ogrodzie, wsypać lub wpuścić do środka karbid i polać całość wodą. Gazowanie zawsze wykonuje się przy największej ostrożności i zachowaniu zasad bezpieczeństwa.
  • Trutki profesjonalne. Silne, biobójcze preparaty które uszkadzają układ nerwowy nornic, prowadząc je do śmierci. Do trutek tego typu stosowane są specjalne substancje aktywne. Trutki w formie proszku, kostek lub pasty wkłada się do uprzednio odsłoniętych nor, a potem zasłania np. pojemnikiem, czy kamieniem który zaciemni wejście. Uwaga: chodzi o zaciemnienie, a nie zasypywanie ziemią, bo wtedy trutka może mieć mniejszą skuteczność. Ważne: trutka działa też na inne zwierzęta, dlatego w okresie jej rozmieszczenia należy szczególnie uważać na domowe psy i koty.
  • Świece dymne. To środek wypłaszający nornice z terenu, który obrały sobie za dom. Świece wbija się w kopce nornic i do tuneli, a potem zapala tak, by uwolnił się z nich specjalny gaz, który wniknie do systemu korytarzy kopanych przez szkodniki.
Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]