Jakie ptaki zimują w Polsce? Poznaj najczęstszych skrzydlatych gości zimy
Zima w Polsce to wyjątkowy czas nie tylko dla ludzi, lecz także dla ptaków. Gdy drzewa tracą liście, a temperatura spada poniżej zera, wiele gatunków ptaków opuszcza nasze szerokości geograficzne, by zimować na południu Europy lub w Afryce. Ale nie wszystkie! Część ptaków decyduje się pozostać i przetrwać zimę w surowych warunkach klimatycznych. Które ptaki zimują w Polsce i jak im pomóc przetrwać najtrudniejsze miesiące? Sprawdź listę najpopularniejszych ptaków zimujących oraz sposoby ich dokarmiania.
Najpopularniejsze ptaki zimujące w Polsce – lista gatunków z nazwami i zdjęciami
Oto niektóre z najczęściej spotykanych ptaków, które zimują w Polsce. Ich obecność można zauważyć zarówno w parkach, ogrodach, jak i w wiejskich czy leśnych terenach.
Sikora bogatka (Parus major)
To jeden z najbardziej rozpoznawalnych i licznie występujących ptaków zimujących w Polsce. Charakteryzuje się czarną główką z białymi policzkami, żółtym brzuchem i czarnym paskiem. Sikory są bardzo aktywne, energiczne i odważne – często pojawiają się w karmnikach nawet w obecności ludzi.
Modraszka (Cyanistes caeruleus)
Mniejsza kuzynka bogatki o nieco bardziej jaskrawym ubarwieniu. Jej cechą charakterystyczną jest niebieska „czapeczka” na głowie i biały brzuszek z żółtym zabarwieniem. Modraszki są zręczne i potrafią wykonywać akrobacje podczas szukania pożywienia.
Dzwoniec (Chloris chloris)
To ptak o pięknym oliwkowo-zielonym upierzeniu, który zimą chętnie odwiedza karmniki. Dzwonki są towarzyskie – często pojawiają się w grupach. Ich mocne dzioby przystosowane są do rozgryzania twardych nasion, zwłaszcza słonecznika.
Gile (Pyrrhula pyrrhula)
Niezwykle efektowne ptaki – samiec ma wyraźnie czerwony brzuch i czarną głowę, samica jest bardziej stonowana kolorystycznie. Gile pojawiają się zimą w ogrodach i na obrzeżach miast, często w małych stadkach. Są powściągliwe i spokojne.
Kos (Turdus merula)
Kosy to średniej wielkości ptaki o ciemnym upierzeniu (samce są czarne z pomarańczowym dziobem, samice mają brązowe pióra). Zimą potrafią przetrwać na terenach miejskich, gdzie znajdują resztki owoców, np. jabłek. Często zaglądają pod krzewy i do kompostowników w poszukiwaniu pożywienia.
Czy trzeba dokarmiać ptaki zimą? Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Dokarmianie ptaków zimą to temat budzący wiele emocji i pytań. Wielu miłośników przyrody chce pomóc przetrwać trudny okres ptakom, ale nie zawsze wie, jak robić to odpowiedzialnie. Oto najczęstsze pytania związane z dokarmianiem:
Kiedy zacząć dokarmiać ptaki?
Dokarmianie powinno rozpocząć się wtedy, gdy temperatura regularnie spada poniżej zera, a naturalne źródła pożywienia (owoce, owady, nasiona) są trudno dostępne. Wcześniejsze dokarmianie może rozleniwić ptaki i zdezorientować je co do źródeł naturalnego pokarmu.
Co podawać ptakom zimą?
Bezpieczne i wartościowe pokarmy to:
- nasiona słonecznika (najlepiej czarne, niesolone),
- łuskane orzechy,
- ziarna zbóż (np. pszenica, owies),
- suszona żurawina, jabłka (bez pestek),
- tłuszcz zwierzęcy – np. kulki tłuszczowe ze smalcu i nasion.
Unikaj chleba, resztek z obiadu oraz solonych lub przyprawionych produktów. Są one szkodliwe dla układu pokarmowego ptaków.
Gdzie postawić karmnik?
Najlepiej umieścić karmnik w zacisznym miejscu, z dala od silnych wiatrów i w przewidywalnym miejscu widocznym dla ptaków. Najlepsze będą spokojne ogrody, balkony czy parapety okienne. Ważne, by karmnik był poza zasięgiem kotów i drapieżnych ptaków – bezpieczeństwo ptaków to podstawa.
Jak utrzymać karmnik w czystości?
Regularne czyszczenie karmnika to obowiązek każdego, kto decyduje się dokarmiać ptaki. Brudne karmniki mogą być źródłem chorób i pasożytów. Myj je co kilka dni ciepłą wodą z dodatkiem octu lub łagodnego detergentu, a następnie dokładnie wysusz przed ponownym użyciem.
Czy wszystkie ptaki zimujące trzeba dokarmiać?
Nie wszystkie ptaki zimujące potrzebują naszej pomocy. Gatunki takie jak dzięcioły, kosy czy gawrony potrafią doskonale radzić sobie same, korzystając z naturalnych źródeł pokarmu. Jednak te drobniejsze – jak sikorki, mazurki czy wróble – są bardziej uzależnione od naszej pomocy, szczególnie w okresach silnych mrozów i śnieżyc, gdy dostęp do pożywienia jest znacznie ograniczony.
Pamiętajmy — każda forma pomocy powinna być przemyślana i odpowiedzialna. Zamiast szkodzić, powinniśmy pomagać z głową.
Ptaki zimujące w miastach – które gatunki spotykamy najczęściej?
Zima w mieście nie oznacza całkowitego zniknięcia ptaków z przestrzeni publicznej. Wręcz przeciwnie – niektóre gatunki wręcz preferują życie w pobliżu ludzi. Najczęściej zimujące ptaki miejskie to:
- gołębie miejskie,
- wrony i kawki,
- wróble,
- kosy i kwiczoły,
- sikorki i dzwońce.
Dzięki cieplejszemu mikroklimatowi i dostępowi do jedzenia (śmietniki, karmniki), ptaki te często decydują się zimować w miejskim krajobrazie. Warto jednak pamiętać, że także tutaj nie powinno się ich karmić chlebem – miejskie nawyki żywieniowe mogą bardziej zaszkodzić niż pomóc.
Jak zrobić domowy karmnik dla ptaków? Poradnik DIY krok po kroku
Chcesz pomóc ptakom i zbudować prosty, ale funkcjonalny karmnik? Oto szybki poradnik, jak zrobić karmnik z recyklingu – np. z butelki PET.
- Weź 1,5-litrową butelkę plastikową, oczyść ją i osusz.
- Na wysokości ok. 10 cm od dołu wytnij dwa otwory po przeciwnych stronach – od tej strony ptaki będą wyjadały nasiona.
- Przebij butelkę patyczkiem do szaszłyków – będzie on pełnił rolę żerdki.
- Napełnij butelkę ziarnem słonecznika.
- Zamknij butelkę i zawieś ją na gałęzi lub stojaku w ogrodzie.
Taki karmnik jest tani, praktyczny i ekologiczny. Regularnie go uzupełniaj i monitoruj, czy ptaki z niego korzystają.
Cześć, nazywam się Marcel i od lat pasjonuję się tematyką wnętrz, ogrodów i szeroko pojętego designu. Na moim blogu znajdziecie wiele ciekawych inspiracji oraz pomysłów.
