Jak wygląda turkuć podjadek i dlaczego jest zagrożeniem dla ogrodu?
Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) to jeden z najbardziej znanych szkodników występujących w ogrodach oraz na terenach uprawnych. Choć rzadko spotykany ze względu na swój podziemny tryb życia, jego obecność może wyrządzić znaczne szkody. Dorosły osobnik mierzy nawet do 6 cm długości, posiada mocno rozwinięte odnóża przednie przystosowane do kopania oraz skrzydła, które umożliwiają lot – choć rzadko z tego korzysta. Charakterystycznym elementem jego wyglądu jest masywne ciało o brunatnym kolorze oraz wydawane dźwięki, przypominające cykanie świerszcza.
Turkuć żywi się głównie korzeniami roślin, larwami owadów i innymi drobnymi organizmami glebowymi. Niestety, jego działalność może prowadzić do więdnięcia czy nawet obumierania roślin – szczególnie młodych sadzonek warzyw, truskawek czy kwiatów ozdobnych. Dodatkowo kopiąc tunele uszkadzają systemy korzeniowe, co czyni go szczególnie groźnym dla upraw warzyw i roślin cebulowych.
Gdzie można spotkać turkucia podjadka? Typowe siedliska szkodnika
Turkucie podjadki preferują gleby lekkie i wilgotne – dlatego najczęściej występują w przydomowych ogrodach, szkółkach roślinnych, na skraju łąk czy w pobliżu zbiorników wodnych. Gniazda zakładają zazwyczaj w glebie na głębokości 20–50 cm. Charakterystycznym symptomem ich obecności są podłużne korytarze oraz niewielkie kopczyki ziemi podobne do tych tworzonych przez krety.
Są aktywne głównie nocą, a w cieplejszych miesiącach ich aktywność znacząco wzrasta. Okres godowy turkucia przypada wiosną, kiedy samce wabią samice za pomocą głośnego „śpiewu”. W jednym sezonie może się pojawić nawet kilkaset larw, którymi samica opiekuje się, dopóki nie osiągną samodzielności. To właśnie wysoki potencjał rozrodczy sprawia, że inwazja turkucia może wymknąć się spod kontroli.
Jak rozpoznać obecność turkucia podjadka w ogrodzie?
Wczesne rozpoznanie obecności turkucia może zapobiec dużym szkodom w naszym ogrodzie. Do najczęstszych objawów należą:
- widoczne uszkodzenia młodych roślin, usychające liście i łodygi,
- podgryzione korzenie – szczególnie u roślin cebulowych i warzyw,
- systematyczne korytarze w glebie, tworzące charakterystyczne wałeczki ziemi,
- wiosną i latem – dźwięki przypominające cykanie, słyszane szczególnie wieczorem,
- zagłębienia w grządkach, pod którymi mogą znajdować się gniazda larw.
Warto też wiedzieć, że turkuć podjadek jest zwierzęciem skrytym – bezpośrednie jego zaobserwowanie w dzień jest bardzo trudne. Dlatego obserwowanie symptomów jego działalności jest kluczowe przy planowaniu działań zwalczających.
Jak skutecznie zwalczyć turkucia podjadka? Sprawdzone domowe metody
Choć walka z turkuciem podjadkiem może być żmudna, istnieje szereg naturalnych i sprawdzonych sposobów na ograniczenie jego populacji. Najbardziej popularne to:
1. Pułapki z obornikiem
Jesienią warto wykopać dołki o głębokości 30–40 cm, napełnić je końskim obornikiem i przykryć ziemią. Turkuć przyciągnięty zapachem obornika zimuje w tych miejscach. Na przedwiośniu wystarczy pułapki odkopać, a szkodniki zniszczyć.
2. Wykorzystanie roślin odstraszających
Niektóre rośliny, takie jak aksamitka, czosnek czy nagietki, posiadają właściwości odstraszające turkucie przez swoje wydzieliny korzeniowe i zapach. Warto więc posadzić je przy grządkach warzywnych i rabatach kwiatowych.
3. Ręczne usuwanie gniazd
Wiosną, kiedy samice składają jaja i zakładają gniazda, można je znaleźć i zniszczyć, przekopując grządki na głębokość 20–30 cm. Warto przy tym zwracać uwagę na wilgotne, nasłonecznione miejsca w ogrodzie.
4. Pułapki z piwem lub olejem
Podobnie jak na inne owady, skuteczna okazuje się także pułapka z zakopanym kubkiem z piwem lub olejem jadalnym – turkucie wchodzą do środka i nie potrafią się wydostać.
Środki chemiczne na turkucia – które preparaty są skuteczne?
Gdy naturalne metody nie przynoszą oczekiwanego efektu, wielu ogrodników decyduje się na środki chemiczne. Należy jednak pamiętać, że stosowanie chemii zawsze niesie ryzyko dla innych organizmów glebowych, a także zwierząt domowych i ludzi.
Najczęściej stosowanymi preparatami są granulaty owadobójcze, takie jak:
- Karate Zeon 050 CS,
- Dursban 480 EC,
- Diazil,
- Basudin 600 EW.
Preparaty te aplikuje się bezpośrednio do gleby, najlepiej wieczorem, przy wilgotnej ziemi – wtedy ich działanie jest najefektywniejsze. Zawsze należy dokładnie zapoznać się z instrukcją producenta i stosować się do zaleceń bezpieczeństwa.
Czy turkuć podjadek podlega ochronie? Aspekty prawne
W przeszłości turkuć podjadek był objęty częściową ochroną gatunkową, jednak od kilku lat nie figuruje już na liście gatunków chronionych. Oznacza to, że jego zwalczanie jest legalne i nie wymaga zgody odpowiednich organów. Mimo to warto zawsze dbać o to, by działania przeciwko turkuciowi były możliwie jak najmniej szkodliwe dla środowiska.
Jak zapobiegać ponownemu pojawieniu się turkucia?
Najlepszą metodą walki z turkuciem jest profilaktyka. Regularne spulchnianie i przekopywanie gleby może skutecznie niszczyć ich korytarze oraz ograniczać warunki sprzyjające zakładaniu gniazd. Warto również dbać o odpowiednie płodozmiany – nie sadzić przez kilka lat tych samych roślin w tym samym miejscu, co zmniejsza atrakcyjność gleby dla szkodników.
Dobrą praktyką jest także instalacja siatek drenażowych pod grządkami oraz mechanicznych barier, które utrudniają przemieszczanie się owadów w glebie. Kontrola stanu gleby i szybkie reagowanie na niepokojące objawy to klucz do utrzymania ogrodu wolnego od turkucia podjadka.

Cześć, nazywam się Marcel i od lat pasjonuję się tematyką wnętrz, ogrodów i szeroko pojętego designu. Na moim blogu znajdziecie wiele ciekawych inspiracji oraz pomysłów.