Jak prawidłowo segregować zużyte pampersy?
Choć temat może wydawać się błahy, pytanie „gdzie wyrzucać pampersy?” wraca nieustannie w rozmowach rodziców, opiekunów osób starszych i wszystkich, którzy dbają o środowisko naturalne. Odpady higieniczne, takie jak pieluchy jednorazowe, sprawiają wiele problemów w systemie segregacji śmieci. Czy wrzucić je do odpadów zmieszanych? A może do plastiku? Co z biodegradowalnymi wersjami? Odpowiedzi są jasne, ale musimy sięgnąć nieco głębiej, by zrozumieć cały kontekst ekologiczny i regulacyjny.
Do jakiego kontenera wyrzuca się pampersy?
W polskim systemie gospodarowania odpadami zużyte pieluchy jednorazowe zawsze należy wyrzucać do odpadów zmieszanych, czyli do kosza z czarnym workiem lub pojemnika oznaczonego jako „resztkowe”. Pampersy nie nadają się bowiem ani do recyklingu, ani do kompostowania, ponieważ zawierają skomplikowaną strukturę materiałową – mieszankę tworzyw sztucznych, celulozy i absorbentów, która nasączona jest odpadami biologicznymi.
Odpad higieniczny, jakim jest zużyta pielucha, traktowany jest jako odpad komunalny – ale niesegregowalny. Nie należy wrzucać go ani do pojemnika na plastik i metale (żółty), ani do papieru (niebieski), ani do bioodpadów (brązowy), ani nawet do pojemnika na odpady medyczne – chyba że mówimy o specyficznych sytuacjach w szpitalu lub zakładzie opiekuńczym.
Czy biodegradowalne pampersy wrzuca się do odpadów bio?
W odpowiedzi na rosnące zanieczyszczenie środowiska producenci pieluch zaczęli wprowadzać na rynek wersje oznaczone jako „eko” lub „biodegradowalne”. Wiele osób sądzi, że ekologiczne pampersy powinny zatem trafiać do odpadów bio – ale to niestety błąd.
Chociaż skład takich pieluch rzeczywiście zawiera komponenty biodegradowalne, to po użyciu są one zabrudzone ludzkimi wydalinami, co dyskwalifikuje je z kompostowania – tak samo jak zabrudzony papier toaletowy czy podpaski. Nawet najbardziej „zielone” pieluchy, po zużyciu, muszą zostać wyrzucone do odpadów zmieszanych.
Dlaczego nie wolno wyrzucać pampersów do żółtego pojemnika?
Pieluchy jednorazowe na pierwszy rzut oka zawierają „coś z plastiku”, dlatego część osób błędnie uznaje, że wystarczy je wrzucić do żółtego pojemnika na tworzywa sztuczne. Jednak to podejście tylko generuje dodatkowe koszty sortowni i naraża cały system recyklingu na zakłócenia. Pampersy po użyciu są silnie zabrudzone i nie mogą być przetwarzane.
Dodatkowo, nawet jeśli pielucha w 50–70% składa się z tworzyw sztucznych, to są one niestandardowo zespojone i trudne do odzysku. W konsekwencji, każda pielucha w żółtym pojemniku to zanieczyszczenie frakcji surowcowej i ryzyko, że więcej materiałów zostanie odrzuconych z recyklingu jako niespełniające norm.
Segregacja odpadów higienicznych a prawo – czy są wyjątki?
Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Klimatu z 2020 roku dotyczącym selektywnej zbiórki odpadów, pieluchy jednorazowe traktowane są jako odpady resztkowe. Ich miejsce jest tylko i wyłącznie w czarnym pojemniku. Warto jednak wiedzieć, że niektóre gminy i miasta w Polsce podejmują dodatkowe działania, tworząc osobne systemy zbiórki dla odpadów higienicznych (np. specjalne worki lub pojemniki dla rodzin z niemowlętami lub osób leżących).
Dlatego warto zapoznać się z indywidualnym regulaminem gospodarki odpadami obowiązującym w danym miejscu zamieszkania. Czasami lokalni włodarze oferują ulgi opłatowe lub worki na pieluchy, które odbierane są w inny sposób niż odpady zmieszane.
Ekologiczne alternatywy dla pieluch jednorazowych
Skoro wyrzucanie pampersów zanieczyszcza środowisko i generuje trudne do utylizacji odpady, coraz więcej rodziców decyduje się na pieluchy wielorazowe. Choć na początku koszt zakupu może być wyższy, to w dłuższej perspektywie takie rozwiązanie jest i tańsze, i znacznie bardziej przyjazne dla planety.
Pieluchy materiałowe można prać i używać wielokrotnie, a ich skład (bawełna organiczna, bambus, mikrofibra) nie zawiera mikroplastików. Jeszcze inną opcją są biodegradowalne wkłady kompostowalne, ale jak już wspomnieliśmy – tylko w przypadku prywatnych kompostowników przeznaczonych także do ludzkich odchodów, co podlega osobnym regulacjom prawnym.
Ile pampersów generujemy i jaki to ma wpływ na środowisko?
Statystyczne dziecko w Polsce zużywa około 5000–6000 pieluch jednorazowych w pierwszych dwóch latach życia. Przekłada się to na ponad 1 tonę odpadów na dziecko. Biorąc pod uwagę, że rocznie tylko w Polsce rodzi się około 350 tysięcy dzieci, to mówimy o ponad 350 tysiącach ton pieluch, które trafiają na składowiska lub do spalarni.
Szacuje się, że rozkład tradycyjnej pieluchy trwa ponad 300–500 lat, a dodatkowym problemem są mikrocząsteczki plastiku, które przedostają się do gleby i wód gruntowych. Dlatego wybór między jednorazową pieluchą a alternatywą ma rzeczywisty i długofalowy wpływ na planetę.
Segregujesz? Pamiętaj też o workach i opakowaniach po pieluchach
Oprócz samej pieluchy, wiele osób nie wie, co zrobić z opakowaniem po pampersach. Większość popularnych marek pakowanych jest w foliowe worki z tworzyw sztucznych, które – o ile są czyste – powinny trafić do pojemnika na plastik i metale. To ważne, ponieważ miliony takich opakowań kończy tam, gdzie nie powinny.
Użyte do wyrzucenia pieluch worki (np. na zużyte pieluchy zapachowe) również podlegają segregacji – jeżeli nie są zabrudzone, można je wyrzucić do żółtego pojemnika. Jeśli natomiast są zanieczyszczone treścią biologiczną, należy wrzucić je razem z pieluchami do odpadów zmieszanych.
Cześć, nazywam się Marcel i od lat pasjonuję się tematyką wnętrz, ogrodów i szeroko pojętego designu. Na moim blogu znajdziecie wiele ciekawych inspiracji oraz pomysłów.
