Araukaria chilijska – drzewo jak z bajki, które przetrwa każdą zimę

Araukaria chilijska – co to za drzewo?

Araukaria chilijska (Araucaria araucana), nazywana często „małpim drzewem” lub „drzewem małpiej łamigłówki”, to jedna z najbardziej oryginalnych roślin iglastych, które można spotkać w ogrodach botanicznych i prywatnych kolekcjach miłośników egzotycznej roślinności. Pochodzi z południowych rejonów Ameryki Południowej – głównie z Chile i Argentyny, gdzie porasta chłodne stoki Andów. Roślina ta znana jest ze swojego charakterystycznego, niemal geometrycznego układu gałęzi i twardych, ostro zakończonych liści przypominających łuski.

To właśnie jej egzotyczny wygląd, połączony z niezwykłą odpornością na trudne warunki atmosferyczne, sprawia, że araukaria zyskuje coraz większe zainteresowanie wśród ogrodników także w strefach klimatycznych o chłodniejszych zimach, takich jak Polska.

Czy araukaria chilijska jest odporna na mróz?

Jednym z najczęściej zadawanych pytań w wyszukiwarkach na temat araukarii chilijskiej jest: „czy przetrwa polską zimę?”. I odpowiedź jest zaskakująco optymistyczna. Ta niezwykła roślina, mimo swojego tropikalnego wyglądu, jest w stanie przetrwać mrozy sięgające nawet –20°C. W naturalnych siedliskach w Andach rośnie na wysokościach powyżej 1000 metrów n.p.m., gdzie zimą temperatury znacznie spadają. To właśnie tam wykształciła mechanizmy przystosowawcze do zimna.

W polskim klimacie araukaria może być uprawiana w gruncie, ale zaleca się, by sadzić ją w miejscach osłoniętych od wiatru, a młode egzemplarze przez pierwsze zimy odpowiednio zabezpieczać – na przykład używając agrowłókniny, obsypując podstawę korą lub liśćmi. Po kilku latach roślina staje się na tyle silna, że przeżyje nawet srogie zimy bez dodatkowej ochrony.

Jak uprawiać araukarię chilijską w Polsce?

Decydując się na uprawę araukarii chilijskiej, warto pamiętać, że jest to roślina długowieczna, która rośnie bardzo wolno – zazwyczaj przyrasta od 10 do 30 cm rocznie. W dobrych warunkach może osiągać 20–30 metrów wysokości, ale w Polsce rzadko osiąga więcej niż 10–15 metrów.

• Stanowisko: Araukaria preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste. Najlepiej rośnie na glebach dobrze przepuszczalnych, lekko kwaśnych do obojętnych.
• Podlewanie: W młodym wieku wymaga umiarkowanego podlewania, zwłaszcza w okresach suszy. Starsze drzewa są mniej wymagające pod tym względem.
• Przesadzanie: Ze względu na delikatny system korzeniowy nie toleruje dobrze przesadzania – lepiej od razu zaplanować docelowe miejsce jej wzrostu.
• Nawożenie: Wiosną można zasilić ją nawozem mineralnym do iglaków, ale nie jest to konieczne, jeśli rośnie w żyznej glebie.

Dlaczego araukaria chilijska nazywana jest „drzewem małpiej łamigłówki”?

Nazwa „małpia łamigłówka” (ang. Monkey Puzzle Tree) ma swoje korzenie w Wielkiej Brytanii z XIX wieku. Legenda głosi, że pewien gentelmen, widząc to egzotyczne drzewo po raz pierwszy, stwierdził, że nawet małpa miałaby problem wspiąć się na jego ostre, spiralnie ułożone gałęzie. I rzeczywiście – twarde, trójkątne liście są ostro zakończone i bardzo gęsto rozmieszczone, co skutecznie odstrasza zarówno zwierzęta, jak i nieproszonych gości.

Dzięki temu nietuzinkowemu wyglądowi araukaria nie tylko pełni funkcję dekoracyjną, ale także doskonale sprawdza się jako naturalna bariera odgradzająca ogród od świata zewnętrznego.

Czy araukaria chilijska jest trująca?

Nie, araukaria chilijska nie jest trująca ani dla ludzi, ani dla zwierząt. Wręcz przeciwnie – w niektórych rejonach Chile nasiona araukarii, zwane piñones, są cenionym przysmakiem. Mają lekko orzechowy smak i są bogate w białko oraz węglowodany. W Polsce niestety rzadko dochodzi do ich wytwarzania – potrzebne są do tego dojrzałe osobniki, a proces formowania nasion może zająć nawet 30–40 lat.

Dla właścicieli ogrodów to dobra wiadomość – nie trzeba obawiać się sadzenia araukarii, mając dzieci czy zwierzęta domowe. Można natomiast cieszyć się jej widokiem przez dziesięciolecia.

Ile kosztuje sadzonka araukarii chilijskiej?

W ostatnich latach araukaria chilijska zyskała ogromną popularność, co znalazło odzwierciedlenie w ofercie szkółek ogrodniczych. Cena sadzonki zależy od jej wielkości i wieku. Małe rośliny o wysokości 20–30 cm można znaleźć już od 80–150 zł. Większe egzemplarze, które mają 60–100 cm i kilka lat, potrafią kosztować od 300 do nawet 1000 zł.

Warto jednak inwestować w sadzonki z renomowanych źródeł. Rośliny z niepewnych miejsc często są osłabione lub niezaaklimatyzowane do warunków europejskich. Dobrze ukorzeniona araukaria to inwestycja na dziesięciolecia – i kluczowy element niezwykłego ogrodu, który będzie budził zachwyt przez cały rok.

Czy araukaria to dobre drzewo do ogrodu?

Jeżeli szukasz rośliny, która będzie wyjątkowa, niemal baśniowa i jednocześnie łatwa w pielęgnacji – araukaria chilijska będzie strzałem w dziesiątkę. Jej architektoniczna forma dobrze komponuje się zarówno w nowoczesnych, jak i klasycznych ogrodach. Doskonale wpisuje się w minimalistyczne aranżacje, skalniaki czy przestrzenie zen, ale równie efektownie prezentuje się jako soliter na dużym trawniku.

Jej wspaniały kształt, zimozielone liście i odporność na mróz sprawiają, że jest nie tylko funkcjonalna, ale również niezwykle estetyczna – przez cały rok. To drzewo to nie tylko roślina – to żywy element ogrodowej sztuki.