O tym, że ochrona jeży przed wyginięciem, jest bardzo ważna, wie coraz więcej osób. To właśnie dla tych małych, bardzo pożytecznych zwierząt ogranicza się m.in. wyrzucanie jesiennych liści spod płotów, po to, żeby miały gdzie się schronić, ale i dokarmia je wtedy, gdy mają kłopot ze znalezieniem sobie pożywienia. Bardzo ciekawym pomysłem na wsparcie jeży w tym trudnym dla nich czasie jest również ustawianie w ogrodzie specjalnych domków. Jak to wygląda?
Zrób domek dla jeża samodzielnie!
Wykonanie podstawowe domku dla jeża jest prostsze, niż mogłoby się wydawać. Wystarczy do tego kilka desek (cztery na ścianki domku, jedna na przegrodę wewnątrz i jedna na daszek), gwoździe oraz młotek, albo śruby i wkrętarka. Boczne ścianki powinny być stosunkowo niskie (to nie jest buda dla psa!), tak, żeby jeż mógł bezpiecznie wejść do środka i czuć tam swojego rodzaju otulenie. Takie konstrukcje montujemy bezpośrednio na podłożu, żeby zwierzę czuło pod stopami coś znajomego: trawę, ziemię, liście.
Zadomowienie się w takiej „budzie” może potrwać, ale przyspieszymy je, umieszczając wokół domku kupki z liśćmi, albo nawet przysypując nimi z wierzchu całą konstrukcję i dodając do tego mech oraz patyczki. Znajome środowisko szybko zachęci jeża do sprawdzenia, co jest w środku. Przed domkiem można również przygotować płaskie miseczki z jedzeniem albo nawet wsunąć je do wewnątrz, ale tak, by nie utrudnić zwierzęciu poruszania się.
Jakie wymiary domku dla jeża?
Wymiary domku dla jeża powinny być odpowiednie dla jego rozmiarów. Ogólnie rzecz biorąc, przestrzeń wewnętrzna powinna być wystarczająco duża, aby jeż mógł swobodnie się poruszać, obracać i zmieniać pozycję. Optymalne wymiary domku dla jeża to około 40 cm długości, 30 cm szerokości i 25 cm wysokości. Pamiętaj jednak, że są to jedynie przybliżone wartości, a najlepiej dostosować je do konkretnych potrzeb i dostępnych materiałów.
Dobrze jest zbudować domek dla jeża z solidnych, naturalnych materiałów, takich jak drewno. Jeżeli nie jesteś w stanie zbudować go samodzielnie, na rynku dostępne są gotowe domki dla jeży, które można zakupić. Upewnij się, że wybrany domek ma otwór o średnicy około 13 cm, aby jeż mógł swobodnie się poruszać. Dodatkowo zainstaluj podniesioną podłogę, aby uniknąć przedostawania się wody do środka i utrzymania domku w suchym stanie.
Ważne jest również zapewnienie domkowi odpowiedniej izolacji termicznej. Jeże hibernują przez większą część zimy, więc ich schronienie powinno chronić przed zimnem. Możesz wypełnić wnętrze domku suchym liściem, sianem lub specjalnymi materiałami izolacyjnymi, które będą zapewniały odpowiednie warunki termiczne.
Gdzie postawić domek dla jeża?
Jeże są niezwykłymi stworzeniami, które przynoszą radość i korzyści w ogrodzie. Są naturalnymi sprzymierzeńcami w walce z owadami i innymi szkodnikami. Jednym z najlepszych sposobów, aby zachęcić jeże do osiedlenia się w naszym otoczeniu, jest postawienie dla nich specjalnego domku. Jednak kluczowym czynnikiem sukcesu jest odpowiednie umieszczenie takiego schronienia. Gdzie najlepiej postawić domek dla jeża, aby zapewnić mu bezpieczne i komfortowe warunki życia?
- Wybierz spokojne i ciche miejsce: Jeże są zwierzętami, które preferują spokój i ciszę. Dlatego ważne jest, aby wybrać dla nich miejsce, które jest oddalone od zgiełku i hałasu. Unikaj umieszczania domku w pobliżu ruchliwych ulic, miejsc o dużej ilości ludzi lub źródeł hałasu, takich jak kompresory czy głośne urządzenia ogrodowe.
- Znajdź ciepłe i osłonięte miejsce: Jeże są aktywne głównie w nocy i preferują ciepłe i osłonięte miejsca na odpoczynek i hibernację. Idealne miejsce to obszar, który jest wystawiony na południową lub południowo-wschodnią stronę, aby otrzymywał wystarczającą ilość słonecznego ciepła. Dobrym pomysłem jest również zlokalizowanie domku w pobliżu roślinności, która może pełnić rolę naturalnej osłony przed wiatrem i deszczem.
- Zadbaj o bezpieczeństwo: Domek dla jeża powinien być umieszczony w miejscu, które zapewni mu bezpieczeństwo. Jeże są zwierzętami, które nie lubią otwartych przestrzeni, dlatego warto postawić domek w miejscu, które zapewni im poczucie ochrony. Można umieścić go pod gęstymi krzewami, za stertą liści lub nawet pod altaną ogrodową. Upewnij się, że nie ma w pobliżu dróg, które mogą zagrażać jeżom, takich jak odkurzacze, kosiarki czy inne maszyny.
- Zadbaj o dostęp do wody: Jeże potrzebują dostępu do świeżej wody, zwłaszcza w okresach suszy. Jeżeli masz oczko wodne lub staw w ogrodzie, postaraj się, aby było ono łatwo dostępne dla jeży. Możesz również umieścić niewielką miseczkę z wodą w pobliżu domku dla jeża. Upewnij się, że miseczka jest stabilna i trudno ją przewrócić. Jeże będą wdzięczne za takie źródło nawodnienia, zwłaszcza w okresach suszy, kiedy naturalne zbiorniki wodne mogą wysychać.
- Zapewnij odpowiednią ochronę: Domek dla jeża powinien być dobrze zabezpieczony, aby zapewnić ochronę przed drapieżnikami i niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi. Upewnij się, że domkowi nie grozi zalanie podczas ulewnego deszczu. Możesz również zastosować dodatkowe zabezpieczenia, takie jak małe ogrodzenie wokół domku, aby zapobiec dostępowi kotów lub psów.
- Unikaj stosowania środków chemicznych: Jeże są wrażliwe na toksyczne substancje, dlatego unikaj stosowania środków chemicznych w okolicy domku dla jeża. Jeśli musisz użyć jakichkolwiek środków owadobójczych lub herbicydów, staraj się utrzymać odpowiednią odległość od schronienia jeża.
Gotowe domki – dostępne w sklepach
Domek dla jeża można też po prostu kupić – to świetna opcja dla osób, które nie mają talentów stolarskich, a z młotkiem w dłoni niekoniecznie czują się mistrzami.
- Najprostsze, ekologiczne domki z drewna to koszt ok 60 – 80 zł. Te droższe posiadają zwykle drewniane, dekoracyjne deseczki lub stylizowane są wprost na leśne klimaty (wbudowana kora drzewna, brak heblowania, wszystko maksymalnie naturalne)
- Za jeżowe schrony wzbogacone o podwójne wejścia (typu tunel prowadzący do właściwej budki) zapłacimy między 140 a 160 zł
Większość domków można dostać lub zamówić w sklepach zoologicznych, zarówno tych stacjonarnych, jak i internetowych.
Ciekawostka: dawniej wierzono, że jeże symbolizujące życie w zgodzie z samym sobą i skupienie się na własnych potrzebach, a nie na oczekiwaniach innych, przynoszą szczęście w ogrodach, w których się zadomowią. To wprawdzie tylko dawne wierzenia, ale mogą zachęcić nas do bardziej aktywnego chronienia tych ssaków i dbania o to, by pomoc im przetrwać w czasie surowych zim i trudnego dostępu do pożywienia.
Gdzie chowają się jeże na zimę?
W okresie zimowym, kiedy temperatury spadają i pokarm staje się trudno dostępny, jeże przechodzą w stan hibernacji. Hibernacja to specjalny rodzaj snu, w którym zwierzęta obniżają swoje funkcje życiowe w celu przetrwania trudnych warunków.
Jeże budują swoje gniazda, zwane gawrami, w miejscach, które zapewniają im odpowiednią ochronę przed zimnem i drapieżnikami. Najczęściej wybierają suche, ciche i zacienione miejsca. Mogą to być różne zakamarki, takie jak pod krzewami, kłodami drewna, stosami liści, w norach, pod altankami ogrodowymi, a nawet w szczelinach budynków. Podczas budowy gawry, jeż korzysta z dostępnych wokół materiałów, takich jak liście, trawa, patyki i gałęzie, aby utworzyć izolację termiczną. Wewnątrz gawry jeż układa sobie wyściółkę z suchych liści, trawy i mchu, która pomaga utrzymać ciepło wewnątrz.
Ważne jest, aby nie zakłócać gawry jeża, gdy go znaleźć, ponieważ może to spowodować wybudzenie zwierzęcia z hibernacji, co jest dla niego niebezpieczne. Jeże są bardzo wrażliwe na zmiany temperatury i nagłe zaburzenia w ich hibernacji mogą prowadzić do ich śmierci.