Irga pozioma, inaczej irga płożąca, to jedna z piękniejszych roślin z rodziny różowatych, której ozdobą są zimozielone liście i czerwone owoce. Jest odpowiednia na skarpy – nie tylko wzmacnia nasyp, ale i uatrakcyjnia go swoim wyglądem. Dodatkowo dobrze rośnie w cieniu oraz w półcieniu. Z poniższego artykułu dowiecie się, jakie są najpopularniejsze odmiany irgi płożącej i jak ja uprawiać.
Irga płożąca – uprawa
Irga wywodzi się z zachodnich Chin i z Himalajów. Jest gatunkiem pokładającym się, a jej szerokie gałęzie wznoszą się ukośnie. Dorasta do 70 cm, na końcach przybierając pozycję horyzontalną. Posiada ciemnozielone, okrągławe i błyszczące z wierzchu liście, które są częściowo zimnozielone. Spodnia strona blaszki jest jaśniejsza. Jesienią liście irgi stają się pomarańczowe i szkarłatne. Roślina kwitnie w maju i w czerwcu – pojawiają się wtedy różowobiałe miododajne kwiaty, a owocuje w okresie jesienno-zimowym – owoce, o średnicy 6 mm, są liczne, kuliste i jaskrawoczerwone.
Uprawa irgi jest łatwa. Roślina preferuje stanowiska słoneczne i lekko zacienione. Odwdzięcza się wtedy pięknie wybarwionymi liśćmi. Toleruje różne rodzaje podłoża, nie lubi jedynie ziem ciężkich i mokrych. Odczyn gleby może być lekko kwaśny, obojętny oraz lekko zasadowy. Irga nie jest w pełni odporna na niskie temperatury, dlatego na zimę warto osłonić krzewy, a wiosną usunąć przemarznięte gałązki. Roślina szybko regeneruje się, wypuszczając młode pędy.
Jak szybko rośnie irga płożąca?
Irga płożąca jest rośliną o umiarkowanie szybkim tempie wzrostu. W ciągu pierwszych kilku lat po posadzeniu krzew może osiągnąć wysokość około 30-60 cm. Następnie tempo wzrostu zwalnia, a roślina stopniowo się rozrasta, osiągając ostatecznie szerokość od 1,2 do 1,8 metra i wysokość od 60 do 90 cm. Pełny rozwój irgi płożącej zajmuje zazwyczaj około 5-10 lat.
Czy irga jest zimozielona?
Przede wszystkim, należy zauważyć, że irga (Cotoneaster horizontalis) jest rośliną wiecznie zieloną w sensie, że nie zrzuca wszystkich swoich liści na zimę, jak to robią niektóre drzewa liściaste. Niektóre liście irgi mogą utrzymać się przez całą zimę, szczególnie w łagodniejszych regionach o umiarkowanym klimacie. Oznacza to, że roślina może nadal wyglądać dekoracyjnie nawet w okresie zimowym.
Jednak irga nie jest w pełni zimozielona jak wiele iglaków. W chłodniejszych regionach, zwłaszcza tam, gdzie zimy są bardzo surowe i mroźne, liście irgi mogą zamierać i opadać. Jest to naturalny proces obronny, w którym roślina chroni się przed utratą wody z liści i ewentualnym uszkodzeniem spowodowanym przez mróz. W takich warunkach irga może stracić swój dekoracyjny wygląd i stać się nieatrakcyjna.
Warto również zaznaczyć, że irga ma zdolność do regeneracji swoich liści na wiosnę. Jeśli roślina została osłabiona przez ciężkie zimowe warunki, może odrastać nowe liście wraz z nadejściem cieplejszych temperatur.
Zastosowanie irgi płożącej w ogrodzie
Pokrycie gleby: Irga płożąca doskonale sprawdza się jako roślina pokrywowa, ponieważ jej nisko rosnące pędy szybko rozrastają się na boki, tworząc gęsty dywan roślinny. Dzięki temu może być wykorzystywana do pokrywania obszarów skalistych, stoków, murków ogrodowych oraz nieużywanych przestrzeni w ogrodzie. Tworzy efektowne, zwartokształtne krzewy, które estetycznie prezentują się przez cały rok.
Roślina ogrodowa: Irga płożąca jest popularnym wyborem jako roślina ozdobna w ogrodach. Jej zwisające pędy, pokryte drobnymi, eliptycznymi liśćmi, tworzą piękne kompozycje, szczególnie w pobliżu ścieżek, tarasów czy sadzonek drzew. Wiosną kwitnie białymi, delikatnymi kwiatami, które przyciągają owady zapylające. Jesienią natomiast prezentuje się imponującymi czerwonymi owocami, które dodają uroku ogrodowi.
Utrzymanie stoku: Ze względu na swoje zdolności do tworzenia gęstych, nisko rosnących dywanów, irga płożąca jest wykorzystywana do stabilizowania i utrzymania stoków. Jej korzenie dobrze trzymają się gleby, zapobiegając erozji. Dzięki temu jest idealna do sadzenia na stokach, skarpach lub innych miejscach, gdzie konieczne jest utrzymanie i wzmocnienie gleby.
Roślina osłonowa: Ze względu na swój rozłożysty charakter, irga płożąca może być również używana jako roślina osłonowa. Tworzy gęstą barierę roślinną, która zapewnia prywatność i ochronę przed wiatrem. Może być stosowana jako żywopłot, który oddziela działki lub zasłania nieestetyczne elementy krajobrazu, takie jak budynki czy pojemniki na śmieci.
Roślina przyciągająca ptaki: Irga płożąca jest również ceniona za swoje owocostany, które zimą stanowią cenne pożywienie dla ptaków. Jej jaskrawo czerwone owoce są bardzo atrakcyjne dla wielu gatunków ptaków, takich jak drozd obrożny, kos czy muchołówka szara. Sadząc irgę płożącą w ogrodzie, można przyciągnąć różnorodne gatunki ptaków, które dodadzą aktywności i życia wokół domu.
Roślina miododajna: Kwiaty irgi płożącej są również cenione przez pszczoły i inne owady zapylające. Ich obecność w ogrodzie przyczynia się do zapewnienia pożywienia dla tych ważnych dla ekosystemu stworzeń. Co więcej, poprzez przyciąganie owadów, irga płożąca może przyczynić się do zwiększenia różnorodności biologicznej ogrodu.
Bonsai: Ze względu na swój niski wzrost, irga płożąca jest również popularnym wyborem w sztuce bonsai. Jej małe liście, interesująca struktura pędów i zdolność do tworzenia gęstych form sprawiają, że jest idealna do hodowli jako bonsai. Może stanowić wyjątkową ozdobę domu lub ogrodu, dodając orientalny urok i spokój.
Irga płożąca — cena
1 sadzonka o wysokości 25 cm–40 cm kosztuje 2,70 zł. Tak niska cena zachęca do nasadzenia irgi w ogrodzie. Sadzonki, oferowane jako rośliny doniczkowe, przyjmują się bezproblemowo na docelowym stanowisku. Z kolei rośliny kopane z gruntu przyjmują się trudniej.
Irga płożąca – odmiany
- Irga pozioma Wilsonii (Cotoneaster horizontalis)
Roślina dorasta do 2 m wysokości, najlepiej czuje się na stanowisku nasłonecznionym i lekko zacienionym. Toleruje wszystkie rodzaje podłoża, poza glebami ciężkimi i mokrymi. Kwitnie w maju i czerwcu, dekorując krzewy efektownymi różowopurpurowymi kwiatami, ujętymi w kwiatostany. Ciemnozielone liście opadają na zimę, a kuliste czerwone owoce utrzymują się na krzewach od lipca do października. Ten gatunek polecany jest na skalniaki jako okrywa murków i skarp.
- Irga płożąca Streib’s Findling (Cotoneaster procumbens)
To odmiana karłowata, która dorasta do 5-10 cm wysokości, a rozrasta się na szerokość około 50 cm. Kwitnie w maju, a białoróżowe kwiaty utrzymują się do końca czerwca. Zimozielone liście są drobne i ciemnozielone. Jesienią ozdobą irgi są czerwone koraliki owoców, długo utrzymujące się na gałązkach. Roślina toleruje wszystkie rodzaje gleby, poza bardzo mokrymi i ciężkimi. Starsze okazy nie muszą być podlewane, ponieważ dobrze znoszą okresowe susze. Ten gatunek najlepiej czuje się na stanowiskach słonecznych i lekko zacienionych. Idealnie nadaje się do zastosowania jako piękna okrywa w ogrodzie, tworząca zielony dywan, np. pod drzewami. Irga tej odmiany sprawdzi się także na balkonach i tarasach, w alpinariach i w ogrodach skalnych jako roślina doniczkowa. Możliwe z niej także uformować niewielkie drzewo bonsai.
- Irga Dammera Major (Cotoneaster dammeri Major)
To krzew o płożących się pędach, które dociśnięte do podłoża, szybko się ukorzeniają. Roślina osiąga wysokość ok. 15 cm. Jej ozdobą są ciemnozielone, lśniące liście oraz białe, miododajne kwiaty, które pojawiają się w maju i w czerwcu. Liczne jasnoczerwone kuliste owoce dekorują krzewy od sierpnia. Odmiana tworzy oryginalne zimozielone dywany, które pięknie prezentują się zamiast trawników oraz jako okrywa stanowisk pod drzewami, murków i skarp. Dobrze toleruje wszystkie rodzaje gleby, poza mokrą i ciężką. Najlepiej czuje się w miejscach słonecznych i lekko zacienionych. Krzewy irgi najczęściej wykorzystuje się do nasadzeń w ogrodach skalnych, na rabatkach oraz w uprawie pojemnikowej – na balkonach i tarasach.
