Jak wygląda kolczak obłaczasty i dlaczego budzi takie zainteresowanie?
Kolczak obłaczasty (Hydnellum peckii), znany także jako krwawiący grzyb, to jedno z tych wyjątkowych dzieł natury, które przyciągają uwagę nie tylko grzybiarzy, ale również fotografów przyrody, botaników i miłośników tajemniczych zjawisk leśnych. Jego najbardziej intrygującą cechą jest wygląd – biały, często pokryty czerwonymi kroplami przypominającymi krew, co sprawia, że wygląda niemal jak stwór z filmów grozy.
Młode okazy mają mlecznobiały kolor, który z wiekiem przybiera barwę różową, szarą lub brązową. Z dolnej strony kapelusza nie wyrastają klasyczne blaszki, lecz cienkie kolce, stąd przynależność do grupy grzybów kolczastych. Gdy grzyb jest młody i soczysty, wydziela czerwony sok – stąd jego przydomek krwawiący grzyb. Ten nietypowy wygląd sprawia, że kolczak obłaczasty często pojawia się w mediach społecznościowych jako najdziwniejszy grzyb świata.
Gdzie występuje kolczak obłaczasty w Polsce?
Choć może wydawać się niezwykle egzotyczny, kolczak obłaczasty występuje również w Polsce, głównie w lasach iglastych – szczególnie w borach sosnowych i świerkowych. Najczęściej można go dostrzec w północnej i południowej części kraju, jednak zawsze będzie to rzadkie znalezisko. Rośnie od lipca do września na kwaśnych, ubogich glebach, często wśród mchów i igliwia, zazwyczaj w miejscach dość cienistych i wilgotnych.
Ze względu na swoje wymagające siedlisko i wrażliwość na zmiany środowiskowe, jest uznawany za gatunek rzadki i objęty ochroną w wielu krajach – również w Polsce. Z tego powodu grzyb ten nie powinien być zbierany ani niszczony.
Czy kolczak obłaczasty jest grzybem jadalnym?
To pytanie często pojawia się wśród grzybiarzy i internautów zaintrygowanych jego wyglądem. Choć kolczak obłaczasty nie jest trujący, uznawany jest za niejadalny. Ma bardzo gorzki smak i twardą, żylastą konsystencję, przez co zupełnie nie nadaje się do spożycia. Nawet po długim gotowaniu i marynowaniu nie traci swojej gorzkości.
Z drugiej strony, niektóre źródła wspominają o potencjalnych właściwościach leczniczych kolczaka. Zawiera on związki fenolowe o działaniu przeciwutleniającym i przeciwbakteryjnym, które są badane w kontekście medycyny naturalnej. Jednak jak dotąd, grzyb ten nie znajduje zastosowania w kuchni ani w aptece. Jego rola pozostaje głównie estetyczna i ekologiczna.
Dlaczego kolczak obłaczasty wydziela czerwony sok?
Jedną z najbardziej fascynujących cech kolczaka obłaczastego jest jego zdolność do wydzielania czerwonej cieczy przypominającej krew. To zjawisko nazywane jest gutacją, czyli wydzielaniem kropli ciekłej substancji na powierzchni organizmu. W przypadku tego grzyba, gutacja pełni najprawdopodobniej funkcje ochronne – czerwone krople zawierają związki antybakteryjne i mogą odstraszać niektóre organizmy przed zjadaniem grzyba.
Choć wygląda bardzo dramatycznie, proces ten nie jest unikalny tylko dla kolczaka – znany jest także u innych organizmów, w tym u niektórych roślin i grzybów. Jednak w przypadku kolczaka wrażenie estetyczne jest tak silne, że budzi skojarzenia z filmami grozy, co tylko zwiększa jego popularność wśród internautów i pasjonatów przyrody.
Kolczak obłaczasty w popkulturze i mediach społecznościowych
W erze Instagrama i TikToka kolczak obłaczasty stał się prawdziwą gwiazdą wśród grzybów. Jego niesamowity wygląd idealnie wpisuje się w modne hashtagi typu #weirdnature, #fungioftheday czy #natureisawesome. Zdjęcia tych grzybów często opatrzone są komentarzami w rodzaju: To wygląda jak z innej planety! albo Czy ten grzyb płacze krwią?.
W popkulturze również zaczyna odgrywać rolę – pojawia się jako inspiracja w grach komputerowych, książkach fantasy i sztuce współczesnej. Fakt, że występuje stosunkowo rzadko, tylko dodaje mu tajemniczości, a jego surrealistyczny wygląd wpisuje się w nurt tzw. estetyki dziwności.
Czy kolczak obłaczasty może być wykorzystany w medycynie lub przemyśle?
Naukowcy coraz częściej przyglądają się właściwościom prozdrowotnym niektórych grzybów. Kolczak obłaczasty nie jest wyjątkiem – badania in vitro wykazały, że niektóre ekstrakty z tego grzyba wykazują działanie przeciwutleniające i mogą hamować rozwój bakterii. Choć jesteśmy jeszcze daleko od zastosowania go w praktyce klinicznej, świat nauki uważnie go obserwuje.
Dodatkowo, jego bogaty w barwniki miąższ może być używany do naturalnego farbowania tkanin. W Skandynawii entuzjaści rękodzieła eksperymentują z wykorzystaniem grzybów do naturalnego barwienia wełny – kolczak należy do tych gatunków, które mogą produkować unikatowe odcienie czerwieni i brązu.
Czy grzyb ten można spotkać podczas zwykłego grzybobrania?
Jeśli jesteś pasjonatem grzybobrania, możesz się zastanawiać, czy kolczak obłaczasty może pojawić się na twojej trasie. Teoretycznie – tak, praktycznie – trzeba mieć sporo szczęścia i umieć go rozpoznać. W Polsce wiele osób przez lata nie natknęło się na ten niesamowity okaz. Warto szukać go w gęstych lasach iglastych, na kwaśnych glebach i w pobliżu mchu. Często występuje w małych grupach, jednak zdarza się, że rośnie pojedynczo.
Ze względu na jego rzadkość i objęcie ochroną gatunkową, warto go fotografować zamiast zbierać. Dla wielu grzybiarzy, spotkanie z kolczakiem obłaczastym to niczym trofeum – unikatowe doświadczenie, które zostaje w pamięci na długo.
Cześć, nazywam się Marcel i od lat pasjonuję się tematyką wnętrz, ogrodów i szeroko pojętego designu. Na moim blogu znajdziecie wiele ciekawych inspiracji oraz pomysłów.
