Jak wygląda sikora uboga? Rozpoznawanie gatunku w terenie
Sikora uboga (Poecile palustris) to niewielki, ale niezwykle urokliwy ptak, który często mylony jest ze swoją kuzynką – sikorą czarnogłową. Osiąga długość około 12 cm, a jej masa ciała to zaledwie 10-13 gramów. Uwagę przyciąga delikatna szarawa kolorystyka piór, czarny czepek na głowie oraz jasny, niemal biały spód ciała. Grzbiet ma odcień oliwkowoszary, a skrzydła są nieco ciemniejsze. Co ciekawe, sikora uboga różni się od podobnej sikory czarnogłowej m.in. brakiem białej plamki na policzku oraz bardziej matowym ubarwieniem upierzenia.
Charakterystyczny jest także głos tego małego ptaka – to miękki, melancholijny dźwięk przypominający „ci-ju ci-ju”, który trudno pomylić z innymi gatunkami. Jeśli więc podczas leśnej wędrówki usłyszysz taki śpiew, istnieje duża szansa, że w pobliżu znajduje się właśnie sikora uboga.
Gdzie występuje sikora uboga? Typowe siedliska w Polsce
Sikora uboga jest ptakiem osiadłym, co oznacza, że nie migruje sezonowo, a przez cały rok można ją spotkać w tych samych rejonach. Najchętniej zasiedla wilgotne lasy liściaste i mieszane, szczególnie w pobliżu cieków wodnych, bagien i torfowisk. W Polsce najczęściej występuje w nizinnych rejonach, choć czasem pojawia się również w górach i ich podnóżach.
Ptak ten lubuje się w cienistych zakamarkach starych lasów, gdzie znaleźć można próchniejące drzewa – idealne do budowy gniazda. Chętnie zamieszkuje również parki krajobrazowe, ogrody botaniczne oraz zadrzewienia śródpolne. W ostatnich latach coraz chętniej pojawia się także na obrzeżach miast, zwłaszcza tam, gdzie istnieją nieduże zadrzewienia i stare drzewa z dziuplami.
Czym karmić sikorę ubogą? Najlepsze pokarmy w okresie zimowym
Choć sikora uboga żywi się przede wszystkim owadami, pajęczakami i larwami, w okresie zimowym chętnie sięga po alternatywne źródła pożywienia. To właśnie wtedy ptaki te często zaglądają do karmników, gdzie szukają wysokokalorycznego jedzenia, które pozwoli im przetrwać mroźne miesiące.
W karmniku dla sikory ubogiej powinny znaleźć się:
- Niesolone orzechy – szczególnie ulubione są orzechy laskowe i włoskie, drobno posiekane.
- Nasiona słonecznika – najlepiej niełuskane, bogate w tłuszcze.
- Łój wołowy – zawieszony na sznurku lub w specjalnym pojemniku, stanowi cenne źródło energii.
- Suszone owoce – np. rodzynki, morele, posiekane daktyle (bez cukru i siarki).
Należy unikać karmienia ptaków chlebem, resztkami z obiadu czy słonymi przekąskami. Takie pokarmy nie tylko są bezwartościowe, ale mogą być wręcz szkodliwe dla ich zdrowia.
Sikora uboga a inne sikory – jak je odróżnić?
W Polsce występuje kilka gatunków sikor: bogatka, modraszka, uboga, czarnogłówka i sosnówka. Spośród nich to właśnie sikora uboga i czarnogłówka bywają najczęściej mylone. Ich podobieństwo wynika nie tylko z kolorystyki upierzenia, ale i zbliżonego rozmiaru oraz zachowania.
Najważniejsze różnice, które pomogą w identyfikacji:
- Czarny czepek – u sikory ubogiej jest bardziej matowy, natomiast u czarnogłówki bardziej błyszczący.
- Brak białej plamy na policzku – sikora uboga jej nie posiada, co odróżnia ją od czarnogłówki.
- Głos – śpiew ubogiej jest bardziej przeciągły i miękki, podczas gdy czarnogłówka wydaje ostrzejsze dźwięki.
Dodatkowo różnice można zaobserwować w środowisku życia – sikora czarnogłówka preferuje suchsze lasy liściaste i iglaste, z kolei uboga upodobała sobie wilgotne zadrzewienia.
Czy sikora uboga korzysta z budek lęgowych?
Tak, choć w naturalnych warunkach preferuje dziuple w martwych drzewach, sikora uboga chętnie korzysta również z budek lęgowych. Warto jednak pamiętać, że gatunek ten preferuje budki o nieco mniejszych wymiarach niż te przeznaczone dla sikory bogatki. Otwór wlotowy powinien mieć średnicę 26–28 mm, a sama budka powinna być lekko zacieniona i osłonięta od silnego wiatru.
Optymalny termin montażu budek to końcówka lutego lub początek marca. Sikory są wtedy już aktywne terytorialnie i szukają idealnych miejsc na lęg. W jednej budce zazwyczaj wykluwa się od 6 do 10 piskląt, które karmione są intensywnie przez oboje rodziców przez około trzy tygodnie.
Jak przyciągnąć sikorę ubogą do swojego ogrodu?
Choć sikora uboga bywa dość płochliwa, można próbować przyciągnąć ją do ogrodu, tworząc dla niej przyjazne warunki. Oto kilka wskazówek:
- Posadź rodzime drzewa i krzewy – szczególnie te, które przyciągają owady, a także zapewniają naturalne schronienie.
- Zawieś budkę lęgową – najlepiej w zacisznym, lekko zacienionym miejscu.
- Regularnie uzupełniaj karmnik – szczególnie zimą, oferując zdrowe, naturalne pokarmy.
- Unikaj chemikaliów – pestycydy i środki ochrony roślin negatywnie wpływają na populacje owadów, a co za tym idzie – na dostępność pokarmu dla sikor.
Jeśli zachowasz cierpliwość i stworzysz odpowiednią przestrzeń, możesz liczyć na to, że sikora uboga zamieszka w okolicy na stałe. Ten mały ptaszek potrafi stać się prawdziwym klejnotem ogrodu, zachwycając swoim zachowaniem i subtelnym pięknem.
Cześć, nazywam się Marcel i od lat pasjonuję się tematyką wnętrz, ogrodów i szeroko pojętego designu. Na moim blogu znajdziecie wiele ciekawych inspiracji oraz pomysłów.
